„Hackathon” (połączenie angielskich słów „hacking” (hakerstwo) + „marathon” (maraton)) jest krótkoterminowym działaniem partycypacyjnym, w którym ludzie spotykają się, aby wspólnie rozwiązywać konkretne rzeczywiste problemy życiowe (wyzwania), w przyjaznym środowisku, gdzie występuje uczciwa konkurencja.  Zapewnia ono uczestnikom przestrzeń i czas na dokonanie postępów w zakresie problemów, które ich interesują i możliwości poznania konkretnych tematów (temat hackathonu). Warsztaty szkoleniowe/wykłady stanowią świetną równoległą ścieżkę, szczególnie dla nowych uczestników oraz dla wszystkich pozostałych.

„Hacking” to twórcze rozwiązywanie problemów, łamanie ustalonych wspólnych zasad (proces innowacji), przy zastosowaniu krótkiego, ale nieustannego wysiłku (2-3 dni, w tym noce). Obszar problemowy może być mniej lub bardziej problematyczny w odniesieniu do celu innowacji i niekoniecznie związany z technologią (ale w większości przypadków technologia stanowi dla uczestników jeden z czynników umożliwiających). Działanie to jest zazwyczaj realizowane poprzez zaangażowanie, fizyczne i/lub wirtualne, wielu dość wykwalifikowanych uczestników („hakerów”), którymi mogą być studenci, specjaliści, naukowcy.

Możliwe jest zaangażowanie dużej liczby uczestników, ale ważne jest, aby wziąć pod uwagę również logistykę, związane z tym koszty i końcowe doświadczenie uczestnika, jak również wyniki, na które składają się przedstawione i opracowane innowacyjne pomysły. Z doświadczenia wiemy, że bardzo dobrą liczbą jest około 40 uczestników. 100-150 to świetna liczba, jednak zarządzanie całym procesem może okazać się dość skomplikowane i wymagające większej liczby personelu i większego budżetu.

Uczestnicy zazwyczaj tworzą grupy po 3-5 osób, wyjmują laptopy (jeśli wydarzenie ma charakter technologiczny) i z entuzjazmem zagłębiają się w problemy, rywalizując między sobą w formie zabawy.

Przeprowadzenie dobrego hackathonu jest kosztowne, do minimalnych zasobów, jakie należy zapewnić zaliczamy: pomieszczenia, wyżywienie, napoje oraz nagrody.  Koszt profesjonalnego hackathonu, dla około 50-60 uczestników wynosi około 10 tys. Część lub całość kosztów mogłaby zostać pokryta przez lokalnych partnerów i sponsorów. Ogólnie rzecz biorąc, potrzebne są następujące zasoby:

• Zarząd: Powołanie komitetu organizacyjnego, w skład którego wejdą przedstawiciele kilku różnych regionalnych stron zainteresowanych i zdefiniowanie partnera wiodącego, który będzie w stanie zarządzać projektem hackathonu jako partner wiodący (może to być stowarzyszenie, dla którego grupy docelowe hackathonu będą takie same)

Proces organizacji i przeprowadzenia udanego hackathonu może nieznacznie różnić się w zależności od czasu jego trwania, rodzaju i kwestii analizowanych problemów/wyzwań oraz zaangażowanych grup docelowych.

Należy podkreślić, że trudno jest całkowicie rozwiązać problemy/wyzwania przed zakończeniem hackathonu. Jest to normalne, rzeczywiste problemy życiowe są złożone i nie da się ich rozwiązać w ciągu kilku dni, jednak genialne zespoły są w stanie przygotować operacyjny dowód poprawności PoC koncepcji i zapewnić innowacyjne zastosowanie wiedzy i technologii dostępnych w rzeczywistych przypadkach. Te dowody poprawności koncepcji mogą być rozwijane w tygodniach następujących po zakończeniu hackathonu, w wyniku dodatkowych działań, lub w wyniku bezpośredniego zainteresowania poszczególnych stron.  Hackathon to zazwyczaj tylko jedno działanie na dłuższej liście działań wymaganych do rozwiązania większego problemu (np. innowacje poprzez cyfryzację administracji publicznej), jednak może to być nawet sesja szkoleniowa przygotowująca uczestników do rozwiązywania problemów lub tworzenia innowacji w danej dziedzinie.

Ogólnie rzecz biorąc, potrzebne są następujące zasoby:

• Zdefiniowanie celów i grup docelowych hackathonu
• Powołanie komitetu organizacyjnego, w skład którego wejdą przedstawiciele kilku różnych regionalnych stron zainteresowanych i zdefiniowanie partnera wiodącego, który będzie w stanie zarządzać projektem hackathonu jako partner wiodący (może to być stowarzyszenie, dla którego grupy docelowe hackathonu będą takie same)
• Należy znaleźć dostępnych sponsorów (z grupy stron zainteresowanych i lokalnych działalności gospodarczych) i określić, czy wydarzenie mogłoby być bezpłatne dla uczestników.
• Zdefiniowanie zadań, odpowiedzialności i obowiązków, a tym samym określenie wymaganego budżetu i sposobu jego pokrycia

MODERATOR

Wydarzenie wymaga głównego moderatora i zespołu opiekunów. Główny moderator prowadzi uczestników, wyjaśniając w szczegółowy sposób program hackathonu i pilnując czasu, aby zachować zgodność z harmonogramem, a także utrzymuje jego zgodność z innymi hackathonami organizowanymi w innych lokalizacjach geograficznych (w przypadku hackathonu dla wielu ośrodków).

PRZEZNACZENIE

Ważne jest, aby zdefiniować cel hackathonu. Powinien on stanowić wyzwanie, ale również być wykonalny przy nakładzie pracy trwającym 2-3 dni i/lub dłużej. Hackathon jest bardzo potężnym narzędziem do szeroko rozumianego testowania nowo udostępnionych zasobów, takich jak nowe zestawy danych publikowane jako otwarte dane, nowe oprogramowanie wydane przez konkretny projekt (np. publiczna platforma oprogramowania, która mogłaby umożliwić innowacje) lub swobodnie dostępne zasoby, które nie są jeszcze wykorzystywane w dużym stopniu (np. rozwój chatbotu), lub skupiania się na całej dziedzinie naukowej, w której zauważa się potencjał (np. dane, oprogramowanie i metody, które mogłyby zająć się problemem zmiany klimatu). Nawet jeśli dostępne zasoby są różne, celem hackathonu jest zawsze zapewnienie dobrej sytuacji, w której możliwe jest tworzenie PoC i rozwiązań koncepcyjnych dostępnych dla wszystkich (zatem wyniki powinny przyjąć formę open-source, jeśli to możliwe).

Hackathon może być zorganizowany w różny sposób i skutkować różnymi wynikami, biorąc pod uwagę dwa różne harmonogramy, które mogą być związane z nagrodą i komunikacją.

• Fast Rabbit: zaprojektowany w celu wzmocnienia projektów, których zakończenie następuje w ciągu 2-3 dni hackathonu
• Wise Turtle: drugi został zaprojektowany w celu wzmocnienia zespołów, które zdecydują się na dalszy rozwój w tygodniach następujących po zakończeniu hackathonu, w podejmowaniu bardziej złożonych projektów bez ograniczania ich do 2-3 dni trwania hackathonu (1 miesiąc to powszechnie stosowany czas trwania)

Główne etapy realizacji hackathonu są następujące:

Krok 1:  Planowanie (czy posiadamy odpowiednie zasoby? Zasady i format)

W hackathonie chodzi o otwarte innowacje. Dlatego wszystko należy udokumentować w postaci zdjęć, filmów wideo, a w szczególności również krótkich wywiadów z uczestnikami, dzięki czemu mogliby oni wyjaśnić, dlaczego pobyt w tym miejscu im się podobał (aby zachęcić innych uczestników do udziału w przyszłych hackathonach).

Dla każdego rodzaju hackathonu, nie tylko dla tych skupiających się na technologiach, istnieje kilka darmowych platform internetowych, które można wykorzystać do dzielenia się wynikami i komunikacji w łatwy i skuteczny sposób:

• Github: do udostępniania kodu źródłowego, ale także dokumentów opracowanych na potrzeby hackathonu poprzez konfigurację dedykowanej sekcji Wiki
• Facebook/Twitter/Instagram: do udostępniania zdjęć/filmów
• Slack: do przesyłania ustrukturyzowanych dokumentów i umożliwiania dyskusji na konkretne tematy

https://hackathon.guide
https://guide.mlh.io/
https://www.mediawiki.org/wiki/Hackathons/Timeline