Coface: gospodarka Chin w górę, mniej zaległych płatności?

Przeczytaj także: Chiny: nie ma co liczyć na ożywienie w gospodarce?

Ogólny wskaźnik tempa wzrostu gospodarki Chin w 2020 r. wyniósł 2,3 proc., przy czym kraj ten był jedyną dużą gospodarką, która odnotowała dodatni wynik. Coface szacuje, że w 2021 r. tempo wzrostu chińskiego PKB przyspieszy do 7,5 proc. – byłoby ono największe od 2013 r. i wyraźnie wyższe od minimum wyznaczonego przez władze na 6 proc.

W normalnych warunkach szybsze tempo wzrostu gospodarczego przekłada się na mniej przypadków opóźnień w płatnościach, ale teraz odzyskiwanie kondycji w poszczególnych sektorach następuje nierównomiernie. Z Badania Płatności Firm w Chinach 2021 wynika, że terminy płatności skróciły się średnio o 11 dni w 2020 r., do 75 dni, natomiast rozkład terminów kredytowania skłaniał się raczej ku krótszemu niż dłuższemu okresowi.

Firmy w Chinach korzystały także z większego wsparcia fiskalnego i finansowego w 2020, które w tym roku będzie jednak dalej ograniczane. Coface oczekuje nasilenia przypadków niewypłacalności oraz zaległości w wykupie obligacji w 2021 r., zwłaszcza w tych sektorach, które zakumulowały wyższe ryzyko przepływów pieniężnych w 2020 r. wobec mniej chętnie udzielanych kredytów kupieckich.

Opóźnienia płatności: większość sektorów odnotowuje krótsze opóźnienia, z wyjątkiem budownictwa

W 2020 r. mniej firm doświadczyło opóźnień płatności – przeterminowane płatności zgłosiło 57 proc. respondentów, w porównaniu z 66 proc. w 2019 r. Zmniejszenie zatorów płatniczych jest odzwierciedleniem zdecydowanej reakcji rządów służącej złagodzeniu skutków pandemii dla działalności gospodarczej poprzez np. ulgi podatkowe, gwarancje kredytowe, czy zawieszenie naliczania odsetek od kredytów.

Według badania Coface firmy z 11 na 13 sektorów deklarowały skrócenie opóźnień w płatnościach mimo trudnych okoliczności. Najbardziej udało się je skrócić w branży drzewnej, farmaceutycznej, transportowej oraz informatyczno-telekomunikacyjnej (ICT). Sytuacja nie zmieniła się w branży handlu detalicznego, a opóźnienia płatności w budownictwie wydłużyły się.

Głównym powodem opóźnień płatności były kłopoty finansowe odbiorców. Drugim typowym powodem okazał się brak zasobów finansowych po zaciętej walce konkurencyjnej, co wskazuje na fakt, że niektóre nisze gospodarki mogą nie mieć dostępu do rządowego wsparcia.

Powrót lepszej koniunktury podsyca optymizm, ale wyższe ceny pozostają powodem do zmartwienia

Chiny jako jedyna duża gospodarka odnotowały wzrost PKB w 2020 r., a ostatnie dane ekonomiczne wskazują na konsekwentną ekspansję w pierwszym kwartale 2021 r. Ankietowane firmy są więc ogólnie optymistyczne co do koniunktury gospodarczej. Ponad 70 proc. respondentów oczekuje przyspieszenia tempa wzrostu w 2021 r., podczas gdy w 2020 r. było to tylko 44 proc.

Temu optymizmowi towarzyszy większy udział firm przewidujących poprawę wyników sprzedaży i przepływów pieniężnych w najbliższych 12 miesiącach. Analogicznie większość (62 proc.) respondentów oczekuje, że ich firmom w niespełna rok uda się wrócić do poziomu sprzed pandemii Covid 19, a prawie jedna czwarta ocenia, że zajmie im to od roku do dwóch lat. Wyższe ceny były najczęściej wskazywanym przez respondentów negatywnym czynnikiem – prawie dwie trzecie stwierdziło, że pandemia doprowadziła do wzrostu cen towarów, gdy zarządzenia władz służące ochronie zdrowia publicznego spowodowały przerwanie globalnych łańcuchów dostaw.

Pomimo pandemii, 47 proc. respondentów przyznało, że nie korzystało z żadnych narzędzi zarządzania wierzytelnościami, aby złagodzić ryzyko przepływów pieniężnych w 2020 r., podczas gdy w 2019 r. takich firm było 40 proc. Jednocześnie więcej podmiotów zdecydowało się wprowadzić więcej niż jedno narzędzie zarządzania wierzytelnościami. Odsetek firm korzystających z ubezpieczenia należności zwiększył się z 17 proc. w 2019 r. do 27 proc. w 2020 r. Znacznie więcej przedsiębiorstw sięga też po raporty kredytowe (31 proc. w 2020 r. wobec 19 proc. rok wcześniej). Większym zainteresowaniem niż w poprzednim roku cieszyły się także faktoring (+10 proc.) i usługi windykacji należności (+13 proc.).

Liczba niewypłacalności i skala zaległości w wykupie obligacji będzie rosła w 2021 r.

Na pierwszy rzut oka ustalenia badania Coface mogą nie odzwierciedlać powiązań między ryzykiem przepływów pieniężnych, a opóźnieniami w wykupie obligacji korporacyjnych, ale analiza sektorowa wskazuje na wzmocnienie tej zależności. W Chinach występuje rosnący trend zwlekania z wykupem takich obligacji od pierwszego przypadku w 2014 r. Według Bloomberga wartość takich zaległości zwiększyła się z niespełna 1 mld USD w 2015 r. do rekordowych 27 mld USD w 2020 r.

W pierwszych czterech miesiącach 2021 r. opóźnienia w wykupie obligacji wzrosły gwałtownie o ponad 70 proc., do 18 mld USD, głównie w nieruchomościach oraz w branży lotniczej i elektronicznej. Nasze badanie sugeruje, że w wielu z tych sektorów występowało także wysokie ryzyko przepływów pieniężnych. Aż 67 proc. respondentów z branży budowlanej deklarowało zatory płatnicze ULPD (ultra długie opóźnienia w płatnościach) przekraczające 10 proc. rocznych obrotów; w branży ICT oraz w transporcie było to odpowiednio 29 proc. i 19 proc.

W podsumowaniu Badania Płatności Firm w Chinach 2021 Coface przewiduje, że przypadków zwłoki w wykupie obligacji korporacyjnych oraz niewypłacalności w 2021 r. może być więcej, zwłaszcza w sektorach, w których w 2020 r. doszło do akumulacji podwyższonego ryzyka przepływów pieniężnych. Będzie to dotyczyło sektorów o najwyższym udziale ULPD przekraczających 10 proc. rocznego obrotu, w tym budownictwa (67 proc.), energetyki (62 proc.) i handlu detalicznego (30 proc.).

Bernard Aw, ekonomista Coface w regionie Azji i Pacyfiku, powiedział:

Najnowsze badanie Coface dotyczące sytuacji płatniczej w przedsiębiorstwach w Chinach wskazuje na to, że chińskie firmy dokonały niezbędnego zaostrzenia zarządzania wierzytelnościami w 2020 r. w związku z pandemią Covid 19. W wielu sektorach warunki płatności uległy skróceniu. Stosowano też więcej narzędzi zarządzania wierzytelnościami, takich jak ubezpieczenia należności i raporty kredytowe, a także windykacja i usługi faktoringowe. W rezultacie w 2020 r. mniej firm doświadczało zatorów płatniczych w porównaniu z poprzednim rokiem.

Chociaż rozwój sytuacji pandemicznej obarczony jest niepewnością i w żadnym wypadku nie można zagwarantować trwałości odbicia gospodarki, to jednak chińskie firmy wykazują optymizm co do perspektyw ekonomicznych kraju: 73 proc. respondentów oczekuje przyspieszenia tempa wzrostu w tym roku – to znacznie więcej niż zaledwie 44 proc. w 2020 r. Jednocześnie więcej firm przewiduje poprawę wyników sprzedaży i przepływów pieniężnych w tym roku.

Niemniej jednak wnioski z badania sygnalizują narastanie ryzyka kredytowego w konkretnych sektorach, które wymaga uważnego monitorowania w najbliższych miesiącach. Udział firm z branży budowlanej i energetycznej, które zgłaszają ultra długie opóźnienia w płatnościach (ULDP; powyżej 180 dni) stanowiące ponad 10 proc. rocznego obrotu podwoił się w 2020 r. do 60 proc., wskazując na podwyższone ryzyko przepływów pieniężnych. Na sytuację tę nakłada się wzrost przypadków opóźnień w wykupie obligacji w Chinach kontynentalnych, zwłaszcza w sektorze budownictwa i nieruchomości.

Coface spodziewa się, że takich niewypłacalności oraz opóźnień w wykupie obligacji korporacyjnych w Chinach będzie w 2021 r. więcej, zwłaszcza w sektorach, w których w 2020 r. doszło do akumulacji podwyższonego ryzyka przepływów pieniężnych w związku z pandemią.