© MNStudio
Fontanny funkcjonują w miastach głównie w celach dekoracyjnych. Mimo to, zdarza się, że mieszkańcy zażywają w nich kąpieli lub piją tryskającą z niej wodę. Podczas bezpośredniego kontaktu z wodą w fontannie organizm może zostać zainfekowany przez liczne drobnoustroje, w tym gronkowce czy pasożyty.
Woda w obiegu zamkniętym
Tylko nieliczne fontanny – na przykład fontanna na pl. Mariackim w Krakowie - są zasilane wodą z miejskich wodociągów. W większości przypadków woda krąży w fontannie w obiegu zamkniętym. Państwowa Inspekcja Sanitarna, której zadaniem jest kontrola instalacji zbiorowego zaopatrzenia w wodę, nie zajmuje się więc jakością takiej wody. W rezultacie nie spełnia ona norm, które obowiązują baseny i kąpieliska. Brak kontroli jakości wody oraz niespełnianie wspomnianych norm skutkują prawnym zakazem kąpieli w fontannach. Dodatkowym argumentem przemawiającym za zakazem jest misa fontanny, która nie jest przystosowana, by po niej chodzić. Śliska posadzka i wkomponowane w obiekt elementy dekoracyjne stanowią potencjalne niebezpieczeństwo dla kąpiących się, a także ryzyko mechanicznego uszkodzenia samej fontanny.
30 różnych drobnoustrojów
Woda w fontannach jest co prawda chlorowana, lecz nie chroni to przez możliwością kontaktu z bakteriami. A tych jest sporo. Według szacunków epidemiologów w fontannach może znajdować się około 30 różnych drobnoustrojów. Amatorzy kąpieli w fontannach są narażeni na bezpośrednią styczność m.in. z escherichia coli, enterokokami, bakteriami gronkowca, dermatofitami, norowirusami, salmonellą, pierwotniakami pasożytniczymi czy pałeczkami ropy błękitnej. Jest to szczególnie niebezpieczne dla dzieci, których układ odpornościowy jest słabszy.
Groźba zarażenia drobnoustrojami istnieje nawet wtedy, gdy nie ma bezpośredniego kontaktu z wodą. Groźny może być także tzw. aerozol wodny, w którym mogą się znajdować bakterie z rodzaju Legionella. W wyniku zarażenia może się rozwinąć legioneloza, choroba przebiegająca podobnie do zapalenia płuc. Skażeniu aerozolu wodnego sprzyja temperatura wody między 24 a 45 st. C oraz narastająca ilość substancji organicznych w instalacji.
Korozja, biofilm i zwierzęta
Na jakość wody w fontannach wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest jakość materiałów instalacyjnych. Stały kontakt materiałów z wodą powoduje także korodowanie i przenikanie szkodliwych związków chemicznych do wody. Dodatkowo istotną rolę odgrywa podatność na tworzenie biofilmu, czyli złożonej, wielokomórkowej struktury bakterii otoczonej związkami organicznymi i nieorganicznymi. Fontanny są niebezpieczne zwłaszcza w okresie wzmożonych upałów, ponieważ wysoka temperatura wody sprzyja rozwojowi bakterii. Jeszcze innym źródłem zanieczyszczenia wody mogą drobnoustroje przenoszone przez psy i koty wyprowadzane bez kontroli w pobliżu fontann.
Mimo tylu argumentów przemawiających przeciwko kąpielom w fontannach, każdego lata nie brakuje osób, które decydują się na chwilę ochłody w miejskiej fontannie.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska
