Dz.U. z 2002 r. Nr 135, poz. 1141
                                        
                                        
                                        
                                        
                                   U S T A W A
                            z dnia 6 czerwca 2002 r.
                                        
                      o zmianie ustawy o ochronie zwierząt
                                        
                                        
                                     Art. 1.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. Nr 111, poz.
724, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 715, z 2000 r. Nr 12, poz. 136
oraz z 2001 r. Nr 3, poz. 21 i Nr 111, poz. 1194) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 2 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
   "4) używanymi w procedurach doświadczalnych,";
2) w art. 3 po wyrazach "przepisów ustawy" dodaje się wyrazy "Inspekcja
  Weterynaryjna oraz inne", a po wyrazach "z samorządem lekarsko-
  weterynaryjnym" skreśla się wyrazy " , Państwową Inspekcją Weterynaryjną";
3) w art. 4:
   a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
       "1) doświadczeniu na zwierzęciu - rozumie się przez to każdą formę
         wykorzystania zwierzęcia (kręgowca) do badań naukowych, testów i celów
         dydaktycznych, łącznie z uśmiercaniem zwierzęcia do tych celów,",
   b) w pkt 4 wyrazy "podmiot gospodarczy prowadzący" zastępuje się wyrazami
     "przedsiębiorcę wykonującego",
   c) w pkt 7 wyrazy "w chowie i hodowli" zastępuje się wyrazami "w chowie lub
     hodowli",
   d) pkt 18 otrzymuje brzmienie:
     "18) zwierzętach gospodarskich - rozumie się przez to zwierzęta
         gospodarskie w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie
         zwierząt gospodarskich," ,
   e) pkt 19 otrzymuje brzmienie:
     "19) zwierzętach laboratoryjnych - rozumie się przez to myszy, szczury,
         świnki morskie, chomiki syryjskie (złote), króliki, psy, koty,
         przepiórki oraz zwierzęta naczelne z wyjątkiem człowieka, utrzymywane
         wyłącznie w celu wykorzystania w doświadczeniach naukowych i testach
         przez podmiot zarejestrowany na podstawie przepisów o zwalczaniu
         chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o
         Inspekcji Weterynaryjnej,",
   f) w pkt 20 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 21-23 w
     brzmieniu:
    "21) zwierzętach wolno żyjących (dzikich) - rozumie się przez to zwierzęta
       nieudomowione żyjące w warunkach niezależnych od człowieka,
    22) hodowli zwierząt laboratoryjnych - rozumie się przez to utrzymywanie
       zwierząt przeznaczonych wyłącznie do doświadczeń lub testów,
    23) jednostce prowadzącej doświadczenia lub testy - rozumie się przez to
       jednostkę organizacyjną uprawnioną do dokonywania doświadczeń lub
       testów, w której mogą być przetrzymywane zwierzęta w przeznaczonych do
       tego celu pomieszczeniach.";
4) w art. 6 w ust. 2:
   a) w pkt 12 wyrazy "w chowie i hodowli" zastępuje się wyrazami "w chowie lub
     hodowli ",
   b) w pkt 13 na końcu kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 14 i
     15 w brzmieniu:
     "14) trzymanie zwierząt na uwięzi, która powoduje u nich uszkodzenie ciała
       lub cierpienie oraz nie zapewnia możliwości niezbędnego ruchu,
     15) organizowanie walk zwierząt.";
5) w art. 7:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Zwierzę traktowane w sposób określony w art. 6 ust. 2 może być czasowo
       odebrane właścicielowi lub opiekunowi na podstawie decyzji wójta
       (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu
       zwierzęcia i przekazane:
         1) schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub
           laboratoryjne, lub
         2) państwowej jednostce organizacyjnej prowadzącej gospodarstwo rolne,
           jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
         3) ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to
           zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych,
           filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.",
   b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a-1c w brzmieniu:
    "1a. Decyzja, o której mowa w ust. 1, podejmowana jest z urzędu lub na
       wniosek Policji, lekarza weterynarii lub upoważnionego przedstawiciela
       organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona
       zwierząt.
     1b. Przekazanie zwierzęcia, o którym mowa w ust. 1, następuje za zgodą
       podmiotu, któremu zwierzę ma być przekazane.
     1c. W przypadku braku zgody, o której mowa w ust. 1b, lub wystąpienia
       innych okoliczności uniemożliwiających przekazanie zwierzęcia podmiotom,
       o których mowa w ust. 1, zwierzę może zostać nieodpłatnie przekazane
       innej osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej
       osobowości prawnej albo osobie fizycznej, która zapewni mu właściwą
       opiekę.",
   c) w ust. 3 wyrazy "inspektor Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce
     lub upoważniony przedstawiciel organizacji społecznej o podobnym
     statutowym celu działania" zastępuje się wyrazami "upoważniony
     przedstawiciel organizacji społecznej, której statutowym celem działania
     jest ochrona zwierząt,";
6) art. 10 otrzymuje brzmienie:
      "Art. 10. 1. Prowadzenie hodowli lub utrzymywanie psa rasy uznawanej za
              agresywną wymaga zezwolenia organu gminy właściwego ze względu na
              planowane miejsce prowadzenia hodowli lub utrzymywania psa,
              wydawanego na wniosek osoby zamierzającej prowadzić taką hodowlę
              lub utrzymywać takiego psa.
         2. Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje się, a wydane cofa
           się, jeżeli pies będzie lub jest utrzymywany w warunkach i w sposób,
           które stanowią zagrożenie dla ludzi lub zwierząt.
         3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po
           zasięgnięciu opinii Związku Kynologicznego w Polsce, ustala, w
           drodze rozporządzenia, wykaz ras psów uznawanych za agresywne,
           biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i
           zwierząt.";
7) w art. 11:
   a) w ust. 2 wyrazy "Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji w
     porozumieniu z Ministrem Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i
     Leśnictwa" zastępuje się wyrazami "Minister właściwy do spraw
     administracji publicznej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
     środowiska",
    b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
     "3. Wyłapywanie bezdomnych zwierząt oraz rozstrzyganie o dalszym
       postępowaniu z tymi zwierzętami odbywa się wyłącznie na mocy uchwały
       rady gminy podjętej po uzgodnieniu z powiatowym lekarzem weterynarii
       oraz po zasięgnięciu opinii upoważnionego przedstawiciela organizacji
       społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.",
   c) w ust. 4 wyrazy "Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce oraz inne
     organizacje społeczne o podobnym statutowym celu działania" zastępuje się
     wyrazami "Organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest
     ochrona zwierząt,";
8) po art. 11 dodaje się art. 11a w brzmieniu:
      "Art. 11a. 1. Rada gminy może w drodze uchwały przyjąć program
             zapobiegający bezdomności zwierząt obejmujący w szczególności:
           1) sterylizację albo kastrację zwierząt,
           2) poszukiwanie nowych właścicieli dla zwierząt,
           3) usypianie ślepych miotów.
         2. Koszty realizacji programu, o którym mowa w ust. 1, ponosi gmina.";
9) w art. 12:
   a) w ust. 2 wyrazy "chowu i hodowli" zastępuje się wyrazami "chowu lub
     hodowli",
   b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
     "3. Zabrania się podawania zwierzętom gospodarskim substancji o działaniu
       hormonalnym, tyreostatycznym i beta-agonistycznym w celu innym niż
       leczniczy, z zastrzeżeniem ust. 3a.",
   c) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
    "3a. Dopuszcza się stosowanie substancji o działaniu hormonalnym w
       rozrodzie zwierząt gospodarskich.",
   d) po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:
    "4a. Z zastrzeżeniem ust. 4b zabrania się utrzymywania cieląt:
         1) powyżej 8 tygodnia życia w pojedynczych boksach,
         2) na uwięzi, z wyjątkiem pory karmienia, a w czasie jej trwania nie
           dłużej niż jedną godzinę.
     4b. Przepis ust. 4a pkt 1 nie dotyczy gospodarstw rolnych, w których
       jednocześnie utrzymywane jest mniej niż 6 cieląt.",
   e) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
      "6a. Utrzymujący zwierzęta gospodarskie przechowuje przez okres 3 lat
         dokumentację weterynaryjną dotyczącą przebiegu leczenia,
         przeprowadzonych zabiegów weterynaryjnych oraz padłych zwierząt.",
   f) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
     "7. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem
       właściwym do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia,
       minimalne warunki utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt
       gospodarskich, mając na względzie zapewnienie im właściwej opieki.";
10) w art. 13 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Wprowadzenie dotychczas niestosowanej na terytorium Rzeczypospolitej
       Polskiej technologii chowu zwierząt wymaga uzyskania zezwolenia wojewody
       stwierdzającego, że technologia spełnia wymogi określone ustawą.";
11) w art. 15:
   a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Warunki występów zwierząt, o których mowa w ust. 1, muszą być
       określone w przygotowanym przez organizatora występu scenariuszu lub
       odpowiednim programie zatwierdzonym przez Głównego Lekarza Weterynarii
       albo wskazaną przez niego osobę.",
   b) skreśla się ust. 6;
12) w art. 17:
   a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Tresura zwierząt do celów widowiskowo-rozrywkowych i obronnych nie
       może być prowadzona w sposób powodujący ich cierpienie.",
   b) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
     "8. Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem
       właściwym do spraw kultury określi, w drodze rozporządzenia, minimalne
       warunki utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt wykorzystywanych
       do celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i
       specjalnych, mając na względzie zapewnienie im właściwej opieki.",
   c) skreśla się ust. 9;
13) w art. 18 w ust. 1 wyrazy "państwowej służby weterynaryjnej" zastępuje się
  wyrazami "Inspekcji Weterynaryjnej";
14) w art. 19 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
   "4. Utworzenie nowego ogrodu zoologicznego wymaga zezwolenia ministra
      właściwego do spraw środowiska wydawanego po zasięgnięciu opinii
      marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce utworzenia ogrodu
      zoologicznego, a także opinii organizacji zrzeszającej przedstawicieli
      ogrodów zoologicznych.";
15) w art. 21 wyrazy "o których mowa w art. 23 ust. 1" zastępuje się wyrazami "o
  których mowa w art. 33a ust. 1";
16) art. 22 otrzymuje brzmienie:
       "Art. 22. 1. Pozyskiwanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu
             preparowania ich zwłok wymaga zezwolenia wojewody właściwego ze
             względu na miejsce wykonywania eksponatów.
         2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje się, jeżeli zwłoki
           zwierząt będą preparowane wyłącznie w celu naukowym, dydaktycznym
           lub edukacyjnym.
         3. W zezwoleniu ustala się warunki i sposób pozyskiwania zwierząt, o
           których mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii starosty właściwego ze
           względu na miejsce pozyskiwania tych zwierząt.
         4. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się do zwierząt wolno żyjących
           (dzikich), których pozyskiwanie regulują odrębne przepisy.
         5. Zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, nie wydaje się a wydane cofa,
           jeżeli:
           1) zachodzi uzasadniona potrzeba ochrony zasobów genetycznych,
           2) przemawiają za tym względy sanitarne.";
17) po art. 22 dodaje się art. 22a w brzmieniu:
       "Art. 22a. Pozyskiwanie zwierząt wolno żyjących (dzikich) w celu
              tworzenia kolekcji spreparowanych zwłok tych zwierząt wymaga
              zgody wojewody właściwego ze względu na miejsce tworzenia takiej
              kolekcji.";
18) skreśla się art. 23;
19) w art. 24:
   a) w ust. 2:
     - pkt 1 otrzymuje brzmienie:
         "1) transportu zwierząt:
           a) w okresie okołoporodowym, który odpowiada 10% czasu trwania ciąży
             danego gatunku przed porodem i 48 godzinom po porodzie,
           b) młodych do czasu zagojenia pępowiny albo oddzielonych od matek i
             niezdolnych do przyjmowania stałych pokarmów,",
     - w pkt 2 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 3 i 4 w
       brzmieniu:
        "3) transportu zwierząt jednokopytnych wielopoziomowymi środkami
           transportu przeznaczonymi do przewozu zwierząt oraz transportu grup
           koni, których kopyta są podkute,
         4) transportu zwierząt chorych oraz rannych lub niesprawnych ruchowo,
           z wyjątkiem transportu zwierząt:
           a) do leczenia,
           b) do uboju sanitarnego,
           c) przeznaczonych do doświadczeń.",
   b) po ust. 4 dodaje się ust. 4a-4g w brzmieniu:
      "4a. Wykonywanie zarobkowego transportu drogowego zwierząt może odbywać
         się wyłącznie przy użyciu środków transportu dopuszczonych do tego
         celu.
       4b. Środek transportu drogowego może być dopuszczony do użycia w
         transporcie zwierząt, jeżeli spełnia wymogi, o których mowa w ust. 1
         pkt 2 i 3 oraz w przepisach wydanych na podstawie ust. 5.
       4c. Decyzję w sprawie dopuszczenia środka transportu drogowego do użycia
         w transporcie zwierząt wydaje powiatowy lekarz weterynarii na wniosek
         zainteresowanego przewoźnika.
     4d. Decyzja, o której mowa w ust. 4c, zawiera w szczególności:
         1) określenie numeru rejestracyjnego środka transportu drogowego,
         2) określenie gatunku zwierząt, które mogą być transportowane przy
           użyciu danego środka,
         3) określenie terminu ważności decyzji, z tym że nie może on być
           dłuższy niż 12 miesięcy,
         4) rozstrzygnięcie, czy środek transportu może być wykorzystany do
           wykonywania transportu zwierząt trwającego dłużej niż osiem godzin.
       4e. Powiatowy lekarz weterynarii cofa decyzję o dopuszczeniu środka
         transportu drogowego do użycia w transporcie zwierząt, jeżeli nie
         spełnia on wymagań, o których mowa w ust. 4b.
       4f. Przewoźnik może zatrudniać do transportu zwierząt wyłącznie
         kierowców i konwojentów posiadających kwalifikacje niezbędne do
         transportowania zwierząt, potwierdzone przez powiatowego lekarza
         weterynarii.
       4g. Decyzję, o której mowa w ust. 4c, dokumenty potwierdzające
         kwalifikacje, o których mowa w ust. 4f, oraz plan trasy przewoźnik
         dołącza do dokumentów przewozowych.",
   c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
     "5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem
       właściwym do spraw rolnictwa oraz w porozumieniu z ministrem właściwym
       do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
       warunki i sposób transportu zwierząt, uwzględniając maksymalny czas
       transportu zwierząt, częstotliwość i czas trwania obowiązkowych
       postojów, zasady tworzenia i funkcjonowania punktów etapowych, wzór
       planu trasy oraz szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać środki
       transportu do przewozu zwierząt, sposób postępowania ze zwierzętami
       chorymi i padłymi, biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia odpowiednich i
       humanitarnych warunków transportu zwierząt.";
   d) po ust. 5 dodaje się ust. 6 w brzmieniu:
     "6. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia,
       szczegółowe warunki i tryb potwierdzania kwalifikacji dla kierowców i
       konwojentów, o których mowa w ust. 4f, uwzględniając w szczególności
       wzory zaświadczeń potwierdzających te kwalifikacje, sposób
       przeprowadzenia egzaminów i powoływania komisji egzaminacyjnych oraz
       szczegółowe programy szkoleń.";
20) w art. 27 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
  "2. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne lub inne zabiegi
     wynikające z technologii produkcji mogą być wykonywane na zwierzętach
     wyłącznie przez osoby posiadające kwalifikacje określone odrębnymi
     przepisami, z zachowaniem koniecznej ostrożności, w sposób zapewniający
     ograniczenie cierpień i stresu zwierzęcia.";
21) w art. 28:
   a) w ust. 1 w zdaniu drugim wyrazy "doświadczenia i testy" zastępuje się
     wyrazami "doświadczenia lub testy", a wyraz "powtarzalność" zastępuje się
     wyrazem "powtarzanie",
   b) w ust. 3 wyrazy "Przewodniczący Komitetu Badań Naukowych" zastępuje się
     wyrazami "Minister właściwy do spraw nauki",
   c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
     "5. Krajowa Komisja Etyczna ustala ogólne zasady funkcjonowania lokalnych
       komisji etycznych i wydawania przez nie opinii o dopuszczalności
       przeprowadzania doświadczeń lub testów na zwierzętach oraz rozpatruje
       odwołania od opinii lokalnych komisji etycznych. Zezwolenie na
       prowadzenie badań wydaje kierownik jednostki organizacyjnej upoważnionej
       do przeprowadzania doświadczeń lub testów na zwierzętach, o której mowa
       w ust. 8, po uzyskaniu pozytywnej opinii odpowiedniej komisji
       etycznej.",
   d) skreśla się ust. 7,
   e) ust. 8 otrzymuje brzmienie:
     "8. Doświadczenia i testy na zwierzętach mogą być przeprowadzane wyłącznie
       w umieszczonych w wykazie, o którym mowa w ust. 10, jednostkach
       organizacyjnych szkół wyższych, instytutach naukowo-badawczych,
       placówkach naukowych Polskiej Akademii Nauk, urzędowych laboratoriach
       weterynaryjnych oraz wytwórniach leków lub biopreparatów i przez osoby
       posiadające odpowiednie kwalifikacje oraz indywidualne zezwolenie wydane
       przez kierownika właściwej jednostki organizacyjnej.",
   f) po ust. 8 dodaje się ust. 8a i 8b w brzmieniu:
     "8a. Kierownik jednostki organizacyjnej, o której mowa w ust. 8, wyznacza,
       w porozumieniu z lokalną komisją etyczną, osobę odpowiedzialną za opiekę
       nad zwierzętami, zapewnienie zachowania warunków bytowania określonych w
       ustawie i przepisach wydanych na jej podstawie oraz za przebieg
       doświadczeń zgodnych z protokołem zatwierdzonym przez lokalną komisję
       etyczną.
     8b. Jednostka organizacyjna, o której mowa w ust. 8, jest obowiązana do
       prowadzenia dokumentacji dotyczącej zwierząt wykorzystywanych do
       doświadczeń lub testów obejmującej w szczególności liczby i gatunki
       zwierząt nabytych w tym celu, miejsce ich pochodzenia i dane dostawców
       oraz dokumentację doświadczeń przeprowadzanych na tych zwierzętach.
       Dokumentacja ta ma być przechowywana przez okres 3 lat i udostępniana
       Inspekcji Weterynaryjnej na każde jej żądanie.",
   g) ust. 9 otrzymuje brzmienie:
     "9. Procedura doświadczeń lub testów przeprowadzanych na zwierzętach musi
       być zgodna z opinią lokalnej komisji etycznej, o której mowa w ust. 5, i
       podlega kontroli.",
   h) dodaje się ust. 10 i 11 w brzmieniu:
    "10. Minister właściwy do spraw nauki prowadzi wykaz jednostek, o których
       mowa w ust. 8, i ogłasza go w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
       Polskiej "Monitor Polski".
     11. Minister właściwy do spraw nauki, w drodze rozporządzenia, określi
       tryb składania wniosków o umieszczenie w wykazie i o skreślenie z tego
       wykazu, mając na względzie konieczność ujednolicenia wymagań dotyczących
       składanych wniosków.";
22) w art. 29:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Do doświadczeń i testów należy używać zwierząt umożliwiających
       uzyskanie celu naukowego lub diagnostycznego.",
   b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a i 1b w brzmieniu:
     "1a. Z zastrzeżeniem ust. 5 zabrania się używania do doświadczeń i testów
       zwierząt niepochodzących z hodowli zwierząt laboratoryjnych.
     1b. Zabrania się używania do doświadczeń zwierząt bezdomnych.",
   c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
     "3. Zezwolenie na hodowlę zwierząt laboratoryjnych jest wydawane, jeżeli
       zwierzęta utrzymywane będą w warunkach odpowiednich dla danego gatunku,
       a w szczególności będą miały zapewnioną możliwość ruchu, dostateczne
       zaopatrzenie w karmę i wodę oraz właściwą opiekę.",
   d) po ust. 3 dodaje się ust. 3a i 3b w brzmieniu:
    "3a. Wniosek o wydanie zezwolenia na hodowlę zwierząt laboratoryjnych
       zawiera w szczególności następujące dane:
         1) imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i
           adres wnioskodawcy,
         2) określenie gatunku zwierząt, które będą przedmiotem hodowli,
         3) wskazanie udokumentowanego tytułu prawnego do obiektów i gruntów,
           na których ma być prowadzona wnioskowana działalność,
         4) wskazanie posiadanych kwalifikacji i doświadczenia wnioskodawcy i
           osób odpowiedzialnych za opiekę nad zwierzętami w zakresie hodowli
           zwierząt laboratoryjnych,
         5) dotyczące wyposażenia obiektów, w których ma być prowadzona
           wnioskowana działalność.
    3b. Zezwolenie na hodowlę zwierząt laboratoryjnych może zostać cofnięte,
       jeżeli zwierzęta utrzymywane są w sposób niezgodny z warunkami, o
       których mowa w ust. 3.",
   e) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
     "4. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem
       właściwym do spraw nauki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
       warunki utrzymywania zwierząt w hodowlach zwierząt laboratoryjnych oraz
       w jednostkach prowadzących doświadczenia lub testy, mając na względzie
       konieczność zapewnienia tym zwierzętom właściwej opieki i warunków
       bytowania, a w szczególności minimalnej przestrzeni umożliwiającej
       swobodę ruchu oraz odpowiedniego pojenia i karmienia, biorąc pod uwagę
       humanitarne traktowanie tych zwierząt.",
   f) po ust. 4 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
     "5. Dopuszcza się używanie do doświadczeń lub testów:
        1) zwierząt wolno żyjących (dzikich) albo gospodarskich, jeżeli cel
         doświadczenia lub testu nie może być osiągnięty przy użyciu innych
         zwierząt,
        2) zwierząt gatunków uznanych za zagrożone wyginięciem, o których mowa
         w Załączniku I do Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi
         zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzonej
         w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 27, poz. 112 i
         z 2000 r. Nr 66, poz. 802), jeżeli doświadczenie lub test ma na celu
         ochronę tych gatunków albo kiedy użycie tych zwierząt jest niezbędne
         dla osiągnięcia ważnego celu biomedycznego.";
23) art. 32 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 32. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi:
         1) szczegółowy sposób powoływania, organizację, działalność, sposób
           finansowania Krajowej Komisji Etycznej oraz lokalnych komisji
           etycznych, o których mowa w art. 28 ust. 3 i 4, uwzględniając tryb
           wyłaniania kandydatów do poszczególnych komisji, a także sposób
           ustalania ich wynagrodzeń, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia
           sprawnego działania komisji oraz wprowadzenie kadencyjności
           pełnienia funkcji przez członków tych komisji,
         2) szczegółowe warunki przeprowadzania doświadczeń lub testów na
           zwierzętach oraz sposób ich kontrolowania, uwzględniając określenie
           sposobu prowadzenia rejestru zwierząt laboratoryjnych oraz
           dokumentacji doświadczeń lub testów przeprowadzanych na zwierzętach
           przez jednostki organizacyjne uprawnione do ich przeprowadzania,
           mając na względzie potrzebę prowadzenia właściwej dokumentacji
           doświadczeń lub testów, kwalifikacje osób kierujących
           doświadczeniami lub testami, a także zapewnienie właściwej kontroli
           nad wykonywaniem tych doświadczeń lub testów.";
24) tytuł rozdziału 10 otrzymuje brzmienie:
   "Ubój, uśmiercanie i ograniczenie populacji zwierząt";
25) w art. 33:
   a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
      "1a. Uśmiercanie zwierząt może odbywać się wyłącznie w sposób humanitarny
         polegający na zadawaniu przy tym minimum cierpienia fizycznego i
         psychicznego.",
   b) w ust. 3 wyrazy "inspektor Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w Polsce
     lub innej organizacji o podobnym statutowym celu działania" zastępuje się
     wyrazami "członek Polskiego Związku Łowieckiego, inspektor organizacji
     społecznej, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt";
26) po art. 33 dodaje się art. 33a w brzmieniu:
      "Art. 33a. 1. W przypadku gdy zwierzęta stanowią nadzwyczajne zagrożenie
             dla życia, zdrowia lub gospodarki człowieka, w tym gospodarki
             łowieckiej, dopuszcza się podjęcie działań mających na celu
             ograniczenie populacji tych zwierząt.
         2. Wojewoda, po zasięgnięciu opinii Państwowej Rady Ochrony Przyrody,
           organizacji społecznej, której statutowym celem działania jest
           ochrona zwierząt, oraz Polskiego Związku Łowieckiego, określi, w
           drodze rozporządzenia porządkowego, miejsce, warunki, czas i sposoby
           ograniczenia populacji zwierząt, o których mowa w ust. 1.
         3. Zdziczałe psy i koty przebywające bez opieki i dozoru człowieka na
           terenie obwodów łowieckich w odległości większej niż 200 m od
           zabudowań mieszkalnych i stanowiące zagrożenie dla zwierząt dziko
           żyjących, w tym zwierząt łownych mogą być zwalczane przez
           dzierżawców lub zarządców obwodów łowieckich. Art. 33 ust. 4 stosuje
           się odpowiednio.";
27) w art. 34:
   a) w ust. 4 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
     "2) uboju lub uśmiercania zwierząt kręgowych przy udziale dzieci lub w ich
       obecności,",
   b) skreśla się ust. 5,
   c) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
     "6. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia,
       kwalifikacje osób uprawnionych do zawodowego uboju, dopuszczalne metody
       uboju i uśmiercania zwierząt stosownie do gatunku, mając na względzie
       zapewnienie humanitarnych warunków uboju i uśmiercania zwierząt.";
28) dodaje się rozdział 10a w brzmieniu:
                                  "Rozdział 10a
            Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt
       Art. 34a. 1. Inspekcja Weterynaryjna sprawuje nadzór nad przestrzeganiem
              przepisów o ochronie zwierząt.
         2. W zakresie wykonywania nadzoru, o którym mowa w ust. 1, pracownicy
           Inspekcji Weterynaryjnej oraz osoby wyznaczone przez organy tej
           Inspekcji posiadają uprawnienia określone w przepisach o zwalczaniu
           chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o
           Inspekcji Weterynaryjnej.
         3. Organizacje społeczne, których statutowym celem działania jest
           ochrona zwierząt, mogą współdziałać z Inspekcją Weterynaryjną w
           sprawowaniu nadzoru, o którym mowa w ust. 1.
         4. Przy wykonywaniu nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o ochronie
           zwierząt w zakresie utrzymywania zwierząt wykorzystywanych do
           doświadczeń i testów oraz przeprowadzenia tych doświadczeń lub
           testów Inspekcja Weterynaryjna współpracuje z Krajową Komisją
           Etyczną oraz z lokalnymi komisjami etycznymi.";
29) w art. 35:
   a)  ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z
       naruszeniem przepisów art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust. 1-4 albo
       znęca się nad nim w sposób określony w art. 6 ust. 2 i art. 31,
            podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wolności
             albo grzywnie.",
   b) w ust. 5 skreśla się wyrazy "rzecz Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w
     Polsce lub na inny";
30) w art. 37:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Kto narusza nakazy albo zakazy określone w art. 9, art. 12 ust. 1-6,
       art. 13 ust. 1, art. 14, art. 15 ust. 1-5, art. 16, art. 17 ust. 1-7,
       art. 18, art. 19, art. 22 ust. 1, art. 22a, art. 24 ust. 1-3, art. 25,
       art. 27, art. 28 ust. 1, 5 i 8-9, art. 29 ust. 1 i art. 30,
              podlega karze aresztu lub grzywny.",
   b) w ust. 4 skreśla się wyrazy "rzecz Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami w
     Polsce lub na inny";
31)  po art. 37 dodaje się art. 37a-37c w brzmieniu:
      "Art. 37a. 1. Kto prowadzi hodowlę lub utrzymuje psa rasy uznawanej za
             agresywną bez wymaganego zezwolenia,
            podlega karze aresztu lub grzywny.
           2. W razie ukarania za wykroczenie, o którym mowa w ust. 1, można
             orzec przepadek zwierzęcia.
       Art. 37b. Kto, wykonując działalność w zakresie zarobkowego transportu
              drogowego zwierząt:
           1) transportuje zwierzęta środkami transportu, które nie zostały
             dopuszczone do użycia w transporcie zwierząt przez powiatowego
             lekarza weterynarii, lub
           2) nie zapewnia transportowanym zwierzętom warunków transportu
             określonych w ustawie oraz w przepisach wydanych na podstawie art.
             24 ust. 5 i 6,
                podlega karze aresztu lub grzywny.
      Art. 37c. 1. Kto prowadzi hodowlę zwierząt laboratoryjnych:
           1) bez wymaganego zezwolenia, lub
           2) nie zapewnia zwierzętom utrzymywanym w tych hodowlach właściwych
             warunków bytowania,
                podlega karze aresztu lub grzywny.
         2. W razie ukarania za wykroczenie, o którym mowa w ust. 1, można
           orzec przepadek zwierząt.";
32) art. 38 otrzymuje brzmienie:
      "Art. 38. 1. Sąd przekazuje zawiadomienie o wydanym prawomocnym
             orzeczeniu o przepadku zwierzęcia organizacji społecznej, której
             statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, biorącej udział
             w postępowaniu lub innej organizacji o takim samym statutowym celu
             działania.
         2. Organizacja społeczna, o której mowa w ust. 1, po otrzymaniu
           zawiadomienia jest obowiązana powiadomić niezwłocznie powiatowego
           lekarza weterynarii o wejściu w posiadanie zwierzęcia.
         3. Po otrzymaniu powiadomienia, o którym mowa w ust. 2, powiatowy
           lekarz weterynarii niezwłocznie przeprowadza badanie zwierzęcia.
         4. Organizacja społeczna, o której mowa w ust. 2, przekazuje zwierzę
           nieodpłatnie:
           1) schronisku dla zwierząt, jeżeli jest to zwierzę domowe lub
             laboratoryjne, lub
           2) państwowej jednostce organizacyjnej prowadzącej gospodarstwo
             rolne, jeżeli jest to zwierzę gospodarskie, lub
           3) ogrodowi zoologicznemu lub schronisku dla zwierząt, jeżeli jest
             to zwierzę wykorzystywane do celów rozrywkowych, widowiskowych,
             filmowych, sportowych lub utrzymywane w ogrodach zoologicznych.
         5. Przekazanie zwierzęcia, o którym mowa w ust. 4, następuje za zgodą
           podmiotu, któremu zwierzę ma być przekazane.
         6. W przypadku braku zgody, o której mowa w ust. 5, lub wystąpienia
           innych okoliczności uniemożliwiających przekazanie zwierzęcia
           podmiotom, o których mowa w ust. 4, zwierzę może zostać nieodpłatnie
           przekazane innej osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej
           nieposiadającej osobowości prawnej albo osobie fizycznej, która
           zapewni mu właściwą opiekę.
         7. Z przekazania zwierzęcia sporządza się protokół, który zawiera:
           1) datę przekazania zwierzęcia,
           2) nazwę, siedzibę i adres organizacji społecznej przekazującej
             zwierzę,
           3) nazwę i siedzibę osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej
             albo imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres osoby fizycznej,
             której zwierzę jest przekazywane,
           4) określenie gatunku, wieku i płci zwierzęcia,
           5) informację o stanie zdrowia zwierzęcia.
         8. Koszty wykonania orzeczenia o przepadku zwierzęcia ponosi
           skazany.";
33) w art. 39:
   a) w ust. 1 wyrazy "Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce oraz inne
     organizacje społeczne, których" zastępuje się wyrazami "organizacja
     społeczna, której",
    b) skreśla się ust. 2;
34) art. 40 otrzymuje brzmienie:
        "Art. 40. Organizacje społeczne, których statutowym celem działania
              jest ochrona zwierząt, mogą współdziałać z właściwymi
              instytucjami państwowymi i samorządowymi w ujawnianiu oraz
              ściganiu przestępstw i wykroczeń określonych w ustawie.".

                                     Art. 2.
1. Kierowcy i konwojenci zatrudnieni do przewozu zwierząt obowiązani są do
  potwierdzenia, do dnia 31 grudnia 2003 r., kwalifikacji do transportu tych
  zwierząt.
2. Przewoźnicy wykonujący działalność w zakresie zarobkowego transportu
  drogowego zwierząt są obowiązani do spełnienia wymogów wynikających z
  niniejszej ustawy do dnia 31 grudnia 2003 r.

                                     Art. 3.
Jednostki organizacyjne prowadzące w dniu wejścia w życie ustawy doświadczenia
lub testy na zwierzętach są obowiązane do złożenia wniosku o umieszczenie ich w
wykazie, o którym mowa w art. 28 ust. 10 ustawy określonej w art. 1, w terminie
12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

                                     Art. 4.
Postępowanie wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy dotyczące wydania
zezwolenia na:
   1) utrzymywanie psa rasy uznanej za agresywną,
   2) hodowlę zwierząt laboratoryjnych
- toczy się na podstawie dotychczasowych przepisów.

                                     Art. 5.
Inspekcja Weterynaryjna wykonuje nadzór w zakresie:
   1) utrzymywania zwierząt wykorzystywanych do doświadczeń i testów oraz
     przeprowadzania tych doświadczeń i testów,
   2) utrzymywania i wykorzystywania zwierząt do celów rozrywkowych,
     widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych,
   3) tresury zwierząt dla celów widowiskowo-rozrywkowych i obronnych,
   4) utrzymywania zwierząt w ogrodach zoologicznych oraz hodowlach zwierząt
     zarejestrowanych zgodnie z odrębnymi przepisami
- od dnia 1 stycznia 2003 r.

                                     Art. 6.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej
jednak niż przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy,
zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, jeżeli nie są z nią sprzeczne.

                                     Art. 7.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.