Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia - z upoważnienia ministra -

na interpelację nr 5775

w sprawie kontroli gabinetów kosmetycznych oraz zakresu kompetencji kosmetologów i kosmetyczek

   Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do interpelacji pana posła Macieja Orzechowskiego, znak: SPS-023-5775/12, dotyczącej kontroli gabinetów kosmetycznych oraz zakresu kompetencji kosmetologów i kosmetyczek, uprzejmie dziękuję za zainteresowanie ww. kwestią i przekazuję poniższe informacje.

   W odniesieniu do przedstawionego stanowiska pragnę poinformować, iż w świetle przepisów ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. 2007 r. Nr 65, poz. 437, z późn. zm.) dział zdrowie obejmuje zawody medyczne. W związku z powyższym w gestii ministra właściwego do spraw zdrowia leży m.in. prowadzenie spraw związanych z wykonywaniem zawodów medycznych. Jednym z kluczowych zadań, które obejmuje dział zdrowie, jest prowadzenie spraw dotyczących ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej. Natomiast osoby uprawnione do wykonywania zawodu medycznego w świetle obowiązujących przepisów posiadają uprawnienia do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, które zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654, z późn. zm.) są działaniami służącymi zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia oraz innymi działaniami medycznymi wynikającymi z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich wykonywania.

   Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę na fakt, iż wykonywanie zawodu technika usług kosmetycznych nie obejmuje działań związanych z udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej w podmiotach leczniczych. Zgodnie bowiem z podstawą programową kształcenia w zawodzie technik usług kosmetycznych, stanowiącą załącznik nr 8 do rozporządzenia ministra edukacji narodowej z dnia 30 września 2010 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: betoniarz-zbrojarz, fryzjer, kamieniarz, malarz-tapeciarz, ślusarz, technik geolog, technik usług fryzjerskich, technik usług kosmetycznych, technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych i zdun (Dz. U. Nr 210, poz. 1383), celem kształcenia jest przygotowanie absolwenta do pracy w gabinetach kosmetycznych, gabinetach odnowy biologicznej oraz firmach kosmetycznych. Natomiast zadania zawodowe, do których przygotowana jest osoba legitymująca się tytułem technik usług kosmetycznych, związane są w szczególności ze stosowaniem zabiegów z zakresu kosmetyki pielęgnacyjnej, upiększającej, jak również z udzielaniem porad z zakresu kosmetyki zachowawczej i zdobniczej. Ponadto pragnę zauważyć, iż zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. Nr 124, poz. 860, z późn. zm.) ministrem właściwym dla zawodu technik usług kosmetycznych jest minister właściwy do spraw gospodarki.

   W odniesieniu do zawodu kosmetologa uprzejmie informuję, iż kwalifikacje do wykonywania tego zawodu zdobywa się w toku kształcenia na studiach wyższych pierwszego i drugiego stopnia na kierunku kosmetologia. Absolwenci ww. studiów odbywali kształcenie w oparciu o standardy kształcenia dla tego kierunku określone w załączniku nr 58 do rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 12 lipca 2007 r. w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia miedzykierunkowe oraz makrokierunki (Dz. U. Nr 164, poz. 1166, z późn. zm. - akt archiwalny). Zgodnie z ww. rozporządzeniem absolwent studiów wyższych pierwszego stopnia kierunku kosmetologia powinien posiadać umiejętności posługiwania się wiedzą ogólną z zakresu nauk o zdrowiu oraz wiedzą szczegółową z zakresu kosmetologii. Ponadto absolwent ten powinien umieć m.in.: planować rodzaj zabiegu kosmetycznego i stosować kosmetyki zgodnie z rozpoznaniem, wykonywać zabiegi kosmetyczne, pielęgnacyjne i upiększające, z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań, a także prawidłowo odczytywać skład kosmetyku i ustalać jego zastosowania, jak również ściśle współpracować z lekarzem dermatologiem w zakresie pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo oraz organizować i prowadzić gabinet kosmetyczny. Natomiast absolwent studiów wyższych drugiego stopnia powinien posiadać umiejętności posługiwania się zaawansowaną wiedzą ogólną z zakresu nauk o zdrowiu oraz wiedzą szczegółową z zakresu kosmetologii. Ponadto powinien być przygotowany m.in. do: planowania zabiegu kosmetycznego i stosowania kosmetyku zgodnie z rozpoznaniem, wykonywania zabiegów kosmetycznych, pielęgnacyjnych i upiększających, z uwzględnieniem wskazań i przeciwwskazań, odczytania składu kosmetyku i ustalenia jego zastosowania, jak również powinien być przygotowany do ścisłej współpracy z lekarzem dermatologiem w zakresie pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo, zorganizowania i prowadzenia gabinetu kosmetycznego, oceny jakości surowców i preparatów kosmetycznych oraz współdziałania w procesie rejestracji kosmetyków, współpracy z firmami produkującymi preparaty kosmetyczne (pielęgnacyjne i profesjonalne), współpracy z lekarzem w zakresie zleconych zabiegów, kierowania zespołami kosmetologów oraz nadzorowania przebiegu stosowania kosmetyków i technik kosmetycznych.

   Jednocześnie uprzejmie informuję, iż pomimo realizacji w trakcie kształcenia w ww. zawodach pewnych treści z zakresu nauk medycznych zarówno kosmetolog, jak i technik usług kosmetycznych nie są przygotowani do udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.

   W odniesieniu do poruszonej przez pana posła kwestii dotyczącej umiejętności rozpoznawania przez kosmetologów stanów przednowotworowych i nowotworowych skóry, ich różnicowania, określania rokowania i leczenia stanów przednowotworowych, pragnę uprzejmie zaznaczyć, iż standardy kształcenia na kierunku kosmetologia określały jedynie, iż w wyniku kształcenia absolwent ww. studiów powinien umieć ściśle współpracować z lekarzem dermatologiem w zakresie pielęgnacji skóry zmienionej chorobowo oraz organizować i prowadzić gabinet kosmetyczny.

   Natomiast pragnę uprzejmie podkreślić, iż treści dotyczące nowotworów i znamion skóry są zawarte w przepisach regulujących nauczanie studentów na kierunku lekarskim. W dotychczas obowiązującym akcie prawnym ˝Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kierunek lekarski. Jednolite studia magisterskie˝, stanowiącym załącznik nr 54 do rozporządzenia w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia, a także trybu tworzenia i warunków, jakie musi spełniać uczelnia, by prowadzić studia miedzykierunkowe oraz makrokierunki, ˝nowotwory i znamiona skóry˝ były zawarte w treściach kształcenia w zakresie dermatologii i wenerologii. Ponadto uprzejmie informujemy, że również załącznik nr 1 ˝Standardy kształcenia dla kierunku studiów: Kierunek lekarski. Jednolite studia magisterskie˝ do rozporządzenia ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa (Dz. U. Nr 631), w części E: Nauki kliniczne niezabiegowe - zawiera treści określające wiedzę absolwenta ww. kierunku, który zna podstawowe cechy, uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób skóry człowieka, a także zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii. W zakresie umiejętności ww. absolwent posiada umiejętność wykonywania wstrzyknięć dożylnych, domięśniowych i podskórnych.

   Wobec powyższego diagnozowanie i leczenie zmian skórnych oraz wykonywanie zabiegów medycznych, o których mowa w interpelacji, w tym m.in. podawanie kwasu hialuronowego, pozostaje w zakresie kompetencji lekarza.

   Mając na uwadze powyższe, pragnę zauważyć, iż wprowadzenie regulacji prawnych w zakresie kompetencji kosmetyczek oraz ˝utworzenie organu zajmującego się czynnościami zawodowymi kosmetyczek i kosmetologów pod kątem jakości świadczonych przez nich usług oraz ich przygotowania merytorycznego do świadczonych usług˝ pozostaje poza kompetencjami ministra właściwego do spraw zdrowa. Pragnę przy tym zapewnić, iż rozumiem obawy pana posła związane z zagrożeniami wynikającymi z wykonywania określonych zabiegów w gabinetach kosmetycznych przez osoby, które nie posiadają odpowiedniej wiedzy i umiejętności w tym zakresie, a co za tym idzie - uprawnień do ich realizacji. Jednocześnie w odniesieniu do gabinetów kosmetycznych, w których świadczone są usługi polegające m.in. na ˝podawaniu botoksu, kwasu hialuronowego i innych substancji wstrzykiwanych głęboko w skórę˝, należy mieć na względzie przepisy art. 18 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.), które stanowią, iż przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska. Szczególnie trzeba zwrócić uwagę na art. 78 ust. 1 ww. ustawy, który stanowi, iż w razie powzięcia wiadomości o wykonywaniu działalności gospodarczej niezgodnie z przepisami ustawy, a także w razie stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia, niebezpieczeństwa powstania szkód majątkowych w znacznych rozmiarach lub naruszenia środowiska w wyniku wykonywania tej działalności, wójt, burmistrz lub prezydent miasta niezwłocznie zawiadamia właściwe organy administracji publicznej.

   Mając na uwadze powyższe, wyrażam nadzieję, iż pan poseł przyjmie powyżej przedstawione wyjaśnienia.

   Z poważaniem

   Podsekretarz stanu

   Aleksander Sopliński

   Warszawa, dnia 11 lipca 2012 r.