You are on page 1of 13

klinika

Maria Mroziska, Ewa Bernatowska, Ewa Mik

Skad
i bezpieczestwo szczepionek
Zapobieganie chorobom poprzez szczepienia owocuje zmniejszeniem czstoci wy-
stpowania chorb w danej populacji i przynosi due oszczdnoci. Nadal nie wy-
produkowano szczepionki w 100 proc. skutecznej i bezpiecznej, cho naukowcy ca-
y czas do tego d. Powane odczyny poszczepienne po szczepionkach zarejestro-
wanych w Polsce zdarzaj si niezwykle rzadko. Dziaanie szczepionki czsto
nakada si na objawy choroby, dlatego trudno jest ustali dokadn czsto od-
czynw niepodanych. Rwnie techniki produkcji szczepionek zmieniaj si ka-
dego roku i s rne u poszczeglnych producentw, std trudnoci w opracowa-
niu uniwersalnych programw bada, ktre porwnuj i okrelaj bezpieczestwo
preparatw. Szczepionka przeciw tcowi nie jest t sprzed 50 lat. Biako jaja kurze-
go uywane przy produkcji szczepionki przeciw grypie rni si znacznie kadego
roku i u rnych producentw. Szczepionk przeciw bonicy Japoczycy pozbawi-
li elatyny, za do szczepionki przeciw odrze uywaj innej i mniej immunogennej
[1]. W dostpnych szczepionkach, poza antygenami, znajduj si rwnie adju-
wanty, stabilizatory, antybiotyki i inne. Kady z tych skadnikw moe by przyczy-
n niepodanych odczynw poszczepiennych.

Skadniki kadej szczepionki wyszczeglnione dzce z poywki lub biologicznego ukadu, w kt-
s w ulotce umieszczonej w opakowaniu. Takie sa- rym szczepionka jest produkowana (bbiako jaja
me szczepionki produkowane przez rne firmy kurzego, antygeny jaja, elatyna, hodowla tkan -
mog rni si aktywnoci, jak te zawartoci kowa namnaajca antygen i inne). Biako jaja ku -
nieczynnych skadnikw (sl fizjologiczna, forma- rzego jest skadnikiem szczepionek powstajcych
lina, inne). Gwne skadniki szczepionek dzieli z uyciem zarodkw kurzych (odra, winka, ta
si na 4 grupy: febra, grypa). W bardzo rzadkich przypadkach
I antygeny, szczepionki te mog wyzwala odczyn anafilak-
II zawiesina, tyczny lub inne objawy nadwraliwoci [3]. Oso-
III k o n s e r w a n t y , a n t y b i o t y k i i s t a b i l i z a t o r y by, ktre przebyy reakcj anafilaktyczn po zje-
(peni zblion funkcj), dzeniu jaja nie powinny otrzyma wymienionych
IV adjuwanty [2]. szczepionek. Naley jednak pamita, e niektre
szczepionki przeciw odrze i wince otrzymywane
I Antygeny daj odporno czynn. S to s z uyciem hodowli fibroblastw zarodkw ku-
biaka, wielocukry, kwasy nukleinowe patogenu, rzych; nios one znikome ryzyko reakcji anafilak-
ktre w szczepionkach stanowi rwnie skado- tycznych u osb z nadwraliwoci na biako jaja
w zoonych czstek, atenuowanych wirusw, za- kurzego [4]. Obserwowane reakcje na szczepion-
bitych bakterii [3]. ki zawierajce biako jaja kurzego najczciej
zwizane s z reakcj nadwraliwoci na elatyn
II Zawiesina (woda do iniekcji lub sl fizjo- i rzadko s typu anafilaktycznego [5, 6]. Dlate-
logiczna lub zoona pynna hodowla tkankowa) go, w odrnieniu od pacjentw po reakcjach ana-
moe zawiera biaka lub inne skadniki pocho- filaktycznych, ci z atopowym zapaleniem skry

88 przewodnik lekarza
klinika

o niewielkim lub rednim nasileniu zmian i z do- nie, w ktrym podkrelono konieczno kontynu-
datnimi reakcjami w testach alergicznych z elaty- owania szczepie szczepionkami zawierajcymi
n, maj wykonywane szczepienia pen dawk tiomersal do czasu otrzymania nowych, wolnych
szczepionki [7]. od tego zwizku. Nadal tiomersal jest uprzywilejo-
Niemal 6 proc. osb, ktre otrzymay dawk wany, chocia zgodnie z zapowiedziami, wiato-
przypominajc szczepionki przeciw wcieklinie wa Organizacja Zdrowia (WHO) swoje preferen-
przechodzi chorob posurowicz, ktra jest wyni- cje przeniesie z czasem na inny, rwnie skuteczny
kiem uczulenia na ludzkie albuminy , ulegajce stabilizator, gdy tylko znajdzie si on w powszech-
przemianom chemicznym pod wpywem substan- nym uyciu [1]. Czy tiomersal jest szkodliwy?
cji uywanych do inaktywacji wirusa w procesie Liczne badania pokazuj, e limity ste w orga-
otrzymywania szczepionki [8]. nizmie czowieka dotycz metylenu rtci, a nie ety-
lenu, ktry zawarty jest w tiomersalu. Badania
III Konserwanty, stabilizatory i antybiotyki. wskazuj, i ze szkodliwym wpywem rtci na or-
ladowe iloci pierwiastkw lub zwizkw che- ganizm spotykamy si po ekspozycji wielokrotnie
micznych (rtci = tiomersal, preparaty immu- wyszej ni ta po szczepieniu. Inne badanie, po-
noglobulin) i pewne antybiotyki (neomycyna, kazujce wpyw rtci po spoyciu zanieczyszczo-
streptomycyna) s skadnikami zapobiegajcymi nych ryb przez ciarne kobiety, wykazao szko-
rozwojowi bakterii lub stabilizuj antygen, przez dliwy wpyw tego pierwiastka na pd [9].
co czyni szczepionk termostabiln. Reakcje W szczepionkach zoonych, konserwant i sta-
alergiczne na te zwizki zdarzaj si niezwykle bilizator dodany do jednej ze skadowych wpywa
rzadko, dotycz osb uczulonych na te skadni- na dziaanie innych, np. tiomersal osabia dziaanie
ki szczepionki. inaktywowanej szczepionki polio kiedy jest skado-
w zoonej: polio+tec+bonica+adsorbowany
Konserwanty dodawane s do szczepionki, gdy krztusiec [10]. Jednak po szczepieniu pierwot-
jest ryzyko zanieczyszczenia produktu (np. fenol nym (3 dawki) uzyskuje si oczekiwany ochronny
do opakowa wielodawkowych). Poza fenolem in- poziom przeciwcia przeciw wirusowi polio [11].
ny rodek konserwujcy to tiomersal = etylen rt- W opakowaniach jednodawkowych unika si do-
ci, powszechnie uywany przez 30 lat. Nie obser- dawania konserwantw do szczepionek [3].
wuje si niepodanych reakcji alergicznych typu
pierwszego po szczepionkach zawierajcych rt, Stabilizatory zapewniaj stabilno szczepion-
nawet wtedy, gdy alergiczne testy skrne z tym ki, czyli oporno na zmiany, co czyni j bezpiecz-
zwizkiem s dodatnie. Nadwraliwo na ten n i immunogenn. W wielu regionach wiata nie-
skadnik szczepionki jest zwykle typu pnego moliwe jest zachowanie zimnego acucha podczas
i nie jest to przeciwwskazanie do podawania tego przechowywania szczepionek, dlatego te szcze-
typu szczepionek. Jednak Departament Kontroli pionki musz by termostabilne. Stosowane stabi-
ywnoci i Lekw (FDA) w 1997 r. wyda zale- lizatory to: MgCl2, MgSo4, laktoza, sorbitol, ela-
cenie usunicia zwizkw rtci ze szczepionek po- tyna, mleko, albuminy, maltoza, mid, histydyna,
wszechnie stosowanych w USA. Takie stanowisko heparyna, dekstroza, sacharoza, glicerol [12]. So -
FDA podyktowane byo wynikiem analizy ryzyka le magnezu w najwikszym stopniu spord in-
przekroczenia dopuszczalnych ste rtci po wie- nych stabilizatorw, czyni szczepionk termosta-
lokrotnym podaniu szczepionki. U niemowlt ma- biln. Dodane do antygenw polio i odry, day
tek zakaonych wzw B po podaniu szczepienia szczepionki, ktre mog by stosowane w krajach
przeciw wzw B, odnotowano przekroczenie do- tropikalnych [13]. Niektre szczepionki ywe
puszczalnych ste rtci, w wyniku czego USA (odra, winka, ryczka, ta febra, ospa wietrz-
zaniechao podawania szczepie a do czasu wpro- na) zawieraj elatyn, ktra jest substancj stabi-
wadzenia na rynki szczepionki wolnej od tiomer- lizujc. Osoby, ktre przebyy reakcje anafilak-
salu. Ta decyzja doprowadzia do wzrostu zacho- tyczn po zjedzeniu elatyny, mog dowiadczy
rowa na wzw B wrd noworodkw w USA. tych samych reakcji po zastosowaniu szczepionki
Wkrtce (2000 r.) ACIP, wsplnie z innymi me- z tym stabilizatorem. Poszukiwano zwizkw po-
dycznymi przedstawicielstwami, wyda owiadcze- midzy elatyn pochodzenia woowego a choro-

przewodnik lekarza 89
klinika

b Creutzfeldta-Jackoba. Naley pamita, e prbowano zastosowa w szczepionkach przezna-


szczepionki zawierajce skadniki pochodzenia czonych dla ludzi, jednak z uwagi na du liczb
zwierzcego przygotowywane s na podstawie miejscowych odczynw (nawet ropnie) i powane
wszechstronnych bada materiaw biologicznych, reakcje oglne (moliwo nowotworzenia), nie
w tym na obecno prionw [14]. zostay dopuszczone przez FDA. A do chwili
Aktualnie rozwaa si zastpienie produktw obecnej, rol adjuwantw speniaj gwnie zwiz-
zwierzcych nowymi stabilizatorami (aminokwa- ki glinu. S one uywane powszechnie jako czyn-
sy, polisacharydy i sole) [3]. niki wzmacniajce immunogenno antygenu, wy-
duaj te czas dziaania szczepionek, poprzez ad-
Antybiotyki (neomycyna, streptomycyna, poli- sorpcj rozpuszczalnego toksoidu na czsteczkach
myksyna B) w ladowych ilociach stosuje si do
adjuwantu (efekt precypitacji), umoliwiajc uzy-
produkcji szczepionek wirusowych, w celu zredu-
skanie zjawiska depot antygenu w miejscu podania,
kowania lub osabienia wzrostu zanieczyszcze ze-
co prowadzi do przeduonego uwalniania tokso-
wntrznych, ktre mog wtargn w kadym eta-
idu z tkanki [18, 19]. Zwizki glinu wzmacniaj
pie namnaania wirusa. Wikszo reakcji aler-
immunogenno szczeglnie tych antygenw, kt-
gicznych na neomycyn to reakcje pne typu IV
wg Arthusa ze swdzc, grudkowo-plamist wy- re zawieraj inaktywowane (zabite) mikroorgani-
sypk na podou rumieniowym, ktra wystpuje zmy (np. wzw B, bonica, tec). W cigu ostat-
po 4872 godz. w miejscu podania szczepionki. nich 5 lat francuscy badacze zidentyfikowali kilka
Taka reakcja typu pnego nie jest przeciwwska- przypadkw nowego, wyrniajcego si obrazem
zaniem do dalszego stosowania szczepionki. Jed- histopatologicznym zespou zwanego MMF (ma-
nak osoby, ktre w przeszoci miay odczyny ana- krofagowe zapalenie powizi i mini). W bada-
filaktyczne po antybiotyku zastosowanym w szcze- niu pobranej tkanki znajduje si wiele makrofa-
pionce, nie mog stosowa szczepionek gw, w ktrych widoczne s liczne krysztaki gli-
zawierajcych ten antybiotyk [15]. nu. Wydaje si najbardziej prawdopodobne, e
Dla szczepionek zawierajcych oczyszczone pla- zogi glinu to adjuwant pochodzcy ze szczepio-
zmidy DNA markerem odrniajcym od innych nek. Jednak trudno jest wyjani, co sprawia, e s
jest oporno na antybiotyki zawartych w niej mi- one odpowiedzialne za niespecyficzny, uoglniony
kroorganizmw. Zgodnie z zaleceniami FDA, obraz choroby: bl mini, staww i sabo mini
w procesie powstawania plazmidw DNA zabra- [5, 20, 21]. Przeprowadzone dotychczas badania
nia si uywania penicyliny i innych antybiotykw kliniczne, pochodzce z jednego orodka, dalekie
beta-laktamowych, z uwagi na moliwo wyst- s od udowodnienia dziaa oglnych zarwno wo-
pienia silnych reakcji niepodanych. Antybiotyki dorotlenku glinu, jak i fosforanu glinu. Obecnie
zalecane to kanamycyna i neomycyna [3, 16]. prowadzone s badania kliniczne oceniajce sku-
teczno i bezpieczestwo innych adjuwantw [2,
IV Adjuwanty. Antygeny w stosowanych szcze-
22] (3-deacylowany monofosforyl lipidu A z alu-
pionkach maj rn immunogenno. Mae pep-
minium to nowe poczenie dajce adjuwant, kt-
tydy i oczyszczone polisacharydy charakteryzuj
ry w rekombinowanej szczepionce przeciw wzw B
si ma immunogennoci. Aby speniay swe za-
daje szybsz odpowied i wysze rednie geome-
danie kliniczne, jedne z nich zostay poczone
z immunogennym biakiem (szczepionki skoniu- tryczne stenia przeciwcia ni szczepionka z alu-
gowane), do innych dodano adjuwant. Adjuwanty minium). Na podstawie wynikw bada klinicz-
uywane s od pocztku XX w., jednak mechani- nych mona sdzi, e szczepionka ta wzbudzi od-
zmy ich dziaania nadal nie s do koca poznane. porno u osb, ktre tej odpornoci nie uzyskay
Wiele substancji majcych waciwoci adjuwan- po stosowanej konwencjonalnej szczepionce [23].
tw (zwizki glinu, emulsje oleiste, oczyszczone Rwnie obiecujce s wyniki bada klinicznych
lipopolisacharydy, peptydy, liposomy, oczyszczone ze szczepionk przeciw grypie zawierajc nowy
saponiny, zwizki polimeryczne) poddaje si ci- adjuwant (skwalen z emulsj); wzbudza ona sil-
gym badaniom, oceniajcym ich waciwoci [3, niej odporno u osb starszych ni szczepionka
17]. Adjuwanty mineralne i z olejw rolinnych bez adjuwantu [24].

90 przewodnik lekarza
Tab. 1. Skad szczepionek zarejestrowanych w Polsce

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

ACT-HIB Aventis PRP=10 g


szczepionka Pasteur
przeciwko Hib

AVAXIM ------- inaktywowany wirus 2-fenoksyetanol wodorotlenek formaldehyd


szczepionka wzwA=160 j.a. glinu
przeciwko wzw A

D.T.COQ ------- DT 30 j.m. tiomersal wodorotlenek roztwr buforowy;


szczepionka TT 60 j.m. glinu chlorek sodu,
przeciwko bonicy inaktywowane wodorofosforan sodu
tcowi, krztucowi paeczki dwuwodny,
B. pertusis 4 j.m. dwuwodorofosforan
potasu,

klinika
woda do wstrzykiwa

EUVAX B ------- HBsAg B=10 g tiomersal wodorotlenek glinu chlorek sodu,


szczepionka wodorofosforan sodu,
przeciwko dwuwodorofosforan potasu,
wzw B woda do wstrzykiwa

Hexavac ------- DT>=30 j.m. wodorotlenek glinu medium 199, woda do iniekcji,
szczepionka TT>=40 j.m. fosforan dwusodowy,
przeciwko PT=25 g dwuwglan sodu, inne
bonicy, tcowi, FHA=25 g
krztucowi, wzw B, PRP 10 g
Hib, polio HbsAg 10 mg
inaktywowany wirus polio
typ 1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio
typ 2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio
typ 3=32 j antygenu D
przewodnik lekarza

IMOVAX POLIO ------- inaktywowany wirus polio 2-fenoksyetanol podoe 199


szczepionka typ 1=40 DU woda do iniekcji
przeciwko polio inaktywowany wirus polio formaldehyd
typ 2=8 DU
inaktywowany wirus polio
typ 3=32 DU
91
Tab. 1. cd.
92 przewodnik lekarza

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

PNEUMO 23 ------- polisacharyd S pneumoniae Fenol buforowany roztwr soli:


szczepionka kadego typu (1, 2, 3, 4, 5, chlorek sodu,
przeciwko 6B, 7F, 8, 9N, 9V, 10A, dwuzasadowy fosforan sodu,
Streptoccocus 11A, 12F, 14,15B, 17F, jednozasadowy fosforan
pneumoniae 18C, 19A, 19F, 20, dwusodowy, woda do iniekcji
22F, 23F, 3F) po 25 g

ROUVAX ------- ywy atenuowany wirus odry neomycyna woda do wstrzykiwa hodowla
szczepionka (SCHWARZ)=1000TCID50 albumina ludzka na zarodkach
przeciwko kurzych
odrze

RUDIVAX ------- osabiony wirus ryczki woda do wstrzykiwa


szczepionka =1000 dawek

klinika
przeciwko
ryczce

TETRACOQ DD 30 j.m. 2-fenoksyetanol wodorotlenek glinu neomycyna medium 199


szczepionka TT 60 j.m. streptomycyna woda do iniekcji
przeciwko inaktywowane paeczki polimyksyna B formaldehyd
bonicy, tcowi, krztuca 4 j.m.
krztucowi, polio inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 1=1 dawka
inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 2=1 dawka
inaktywowana szczepionka
przeciw polio typ 3=1 dawka

TRIMOVAX ------- ywy atenuowany szczep Schwarz woda do wstrzykiwa hodowla na


R.O.R odry 1000>=103,0 PFU; albumina ludzka zarodkach
szczepionka ywy atenuowany szczep Urabe kurzych
przeciwko odrze, wirusa winki 103,7
wince, ryczce ywy atenuowany szczep Wistar
wirusa ryczki 1000

TRIPACEL ------- DT 30 j.m. 2-fenoksyetanol fosforan glinu woda do iniekcji


szczepionka TT 60 j.m.
przeciwko TK=10 g
bonicy, tcowi, PRN=3 g
krztucowi FHA=5 g
antygeny fimbrii=5 g
Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

VAXIGRIP ------- rozszczepione wiriony neomycyna roztwr buforowy; hodowla na


sczepionka zawierajce antygeny chlorek sodu, potasu, zarodkach
przeciwko wirusw grypy: wodorofosforan sodu, kurzych
grypie A/New Caledonia 15 g HA dwuwodorofosforan potasu,
A/Moscow 15 g HA woda do wstrzykiwa;
B/Hong Kong 15 g HA formaldehyd; octoxynol-9

VAXIGRIP ------- rozszczepione wiriony neomycyna roztwr buforowy; hodowla na


JUNIOR zawierajce antygeny chlorek sodu, potasu, zarodkach
szczepionka wirusw grypy: wodorofosforan sodu, kurzych
przeciwko A/New Caledonia 7,5 g HA dwuwodorofosforan potasu,
grypie A/Moscow 7,5 gHA woda do wstrzykiwa;
B/Hong Kong 7,5 g HA formaldehyd;
octoxynol-9

Neis-Vac C Baxter polisacharyd Neisseria wodorotlenek chlorek sodu,


szczepionka meningitidid gr C glinu woda do wstrzykiwa,

klinika
przeciwko (szczep C11) 10 g siarczan protaminy,
Neisseria sacharoza
meningitis

FSME-IMMUN ------- antygen wirusa kleszczowego wodorotlenek Neomycyna, chlorek sodu


szczepionka zapalenia opon mzgowych glinu gentamycyna albumina ludzka,
przeciwko i mzgu: 23,5 g woda do wstrzykiwa,
kleszczowemu wodorofosforan sodu,
zapaleniu opon dwuwodorofosforan potasu,
mzgowo-rdzeniowych formaldehyd
i mzgu

Hepavax-Gene Biomed HbsAg 10 g tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka Krakw glinu buforowany fosforanami
przeciwko
wzw B

Ty-T ------- TT 20 j.m fenol izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka zawiesina Salmonella buforowany fosforanami
przeciwko durowi typhi 500 ml
przewodnik lekarza

brzusznemu,
tcowi

d ------- DT 5 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka glinu buforowany fosforanami
93

przeciwko
bonicy
Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
94 przewodnik lekarza

D ------- DT 30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka glinu buforowany fosforanami
przeciwko
bonicy -------

DT ------- DT 30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka TT 40 j.m. glinu buforowany fosforanami
przeciwko
bonicy, tcowi

DTP ------- DT 30 j.m. tiomersal wodorotlenek izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka TT 40 j.m. glinu buforowany fosforanami
przeciwko zawiesina
bonicy, tcowi B. Pertussis
krztucowi >=4 j.m.

klinika
T ------- TT 40 j.m. tiomersal wodorotlenek glinu izotoniczny roztwr NaCl
szczepionka buforowany fosforanami
przeciwko
tcowi

Ty ------- zawiesina Salmonella fenol izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka typhi 500 ml komrek buforowany fosforanami
przeciwko
durowi
brzusznemu

Td ------- DT 5 j.m. tiomersal wodorotlenek glinu izotoniczny roztwr NaCl


szczepionka TT 0 j.m buforowany fosforanami
przeciwko
bonicy, tcowi

BCG 10 Biomed prtki BCG 0,5 mg glutaminian sodu


szczepionka Lublin
przeciwko
grulicy

Begrivac Chiron antygeny wirusw grypy: sacharoza, Polymyxin B polisorbat; hodowla


szczepionka A/New Caledonia 15 g HA, chlorek woda do iniekcji zawierajca na zarodkach
przeciwko A/Moscow 15 g HA magnezu bufor: chlorek sodu, potasu, kurzych
grypie B/Hong Kong 15 g HA szeciowodny fosforan sodu dwuwodny,
dwuwodorofosforan potasu,
formaldehyd, eter
Tab. 1. cd.
96 przewodnik lekarza

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

Encepur K ------- inaktywowany wirus K 23 wodorotlenek sacharoza neomycyna, woda do wstrzykiwa, hodowla na
(dla dzieci) kleszczowego zapalenia opon glinu chlorotetracyklina, sole, fomaldehyd fibroblastach
szczepionka m-rdz. i mzgu 0,75 g gentamycyna kurzych
przeciwko
kleszczowemu
zapaleniu opon
mzgowo-
-rdzeniowych
i mzgu

Encepur adult ------- inaktywowany wirus K 23 wodorotlenek sacharoza neomycyna, woda do wstrzykiwa, hodowla na
szczepionka kleszczowego zapalenia glinu chlorotetracyklina, sole, formaldehyd fibroblastach
przeciwko opon m-rdz. gentamycyna kurzych
kleszczowemu i mzgu 1,5 g

klinika
zapaleniu opon
mzgowo-
-rdzeniowych
i mzgu

Ambirix GSK inaktywowany wirus wzw fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji
szczepionka A 720 j glinu
przeciwko HBsAg 20 g fosforan glinu
wzw A i wzw B

INFANRIX-DTPa ------- DT 30 jm. 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji


szczepionka TT 40 jm. glinu
przeciwko PT=25 g
bonicy, tcowi, FHA=25 g
krztucowi PRN=8 g

INFANRIX-IPV-Hib ------- DT 30 jm. 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji


szczepionka TT 40 jm. glinu
przeciwko PT=25 g
bonicy, tcowi, FHA=25 g
krztucowi, PRN =8 g
polio, Hib PRP 10 g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D
Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

Infanrix hexa ------- DT 30 jm 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji


szczepionka TT 40 jm glinu
przeciwko PT=25 g
bonicy, tcowi, FHA=25 g
krztucowi, polio, PRN=8 g
Hib, wzw B PRP 10 g
HbsAg B=10 g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D

Infanrix penta ------- DT 30 jm 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji


szczepionka TT 40 jm glinu
przeciwko PT=25 g

klinika
bonicy, tcowi, FHA=25 g
krztucowi, polio, PRN =8 g
wzw B HbsAg B=10 g
inaktywowany wirus polio typ
1=40 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
2=8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D

HAVRIX Adult ------- antygen HAV 1440 j Elisa 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu , potasu,
szczepionka glinu woda do iniekcji,
przeciwko polisorbat 20, aminokwasy
wzw A do iniekcji, dwuwodorofosforan potasu,
wodorofosforan potasu

HAVRIX 720 ------- antygen HAV 720 j Elisa 2-fenoksyetanol wodorotlenek chlorek sodu , potasu,
junior glinu woda do iniekcji,
szczepionka polisorbat 20, aminokwasy do iniekcji,
przewodnik lekarza

przeciwko dwuwodorofosforan potasu,


wzw A wodorofosforan potasu

Tritanrix HepB ------- DT>=30 jm fenoksyetanol fosforan glinu chlorek sodu,


szczepionka TT>=40 jm tiomersal wodorotlenek woda do iniekcji
przeciwko inaktywowany szczep glinu
97

bonicy, tcowi, Bordetella pertussis 4 j.m.


krztucowi, Hib HbsAg=10 g
Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze
98 przewodnik lekarza

Twinrix Junior ------- inaktywowane wirusy 2-fenoksyetanol glin siarczan chlorek sodu,
szczepionka wzwA=360 j Elisa neomycyny woda do iniekcji,
przeciwko HbsAg =10 g polisorbat 20, aminokwasy
wzw A, wzw B do iniekcji, formaldehyd,

Twinrix Adult ------- inaktywowane wirusy 2-fenoksyetanol glin siarczan chlorek sodu, woda do iniekcji,
szczepionka wzwA=720 j Elisa neomycyny polisorbat 20, aminokwasy
przeciwko HbsAg =20 g do iniekcji, formaldehyd
wzw A, wzw B

ENGERIX B ------- HbsAg =10 g/0,5 ml wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji,
szczepionka glinu polisorbat 20,
przeciwko wodorofosforan sodu
wzw B dwuwodorofosforan sodu

ENGERIX B -------- HbsAg = 20 g/1ml wodorotlenek chlorek sodu, woda do iniekcji,

klinika
szczepionka glinu polisorbat 20,
przeciwko wodorofosforan sodu,
wzw B dwuwodorofosforan sodu

Hiberix -------- PRP - 10 g laktoza chlorek sodu, woda do iniekcji


szczepionka
przeciwko
Hib

VARILRIX --------- ywy atenuowany szczep Oka laktoza siarczan albumina ludzka
szczepionka wirusa Varicella zoster neomycyny sorbitol
przeciwko >=2000 PFU mannitol
ospie wietrznej aminokwasy
woda do iniekcji

PRIORIX ------- ywy atenuowany szczep laktoza siarczan albumina ludzka wirus odry
szczepionka Schwarz wirusa odry 103,0 neomycyny sorbitol i winki
przeciwko ywy atenuowany szczep RIT mannitol hodowla
odrze, wince, wirusa winki 103,7 aminokwasy na zarodkach
ryczce ywy atenuowany szczep woda do iniekcji kurzych
Wistar wirusa ryczki 103,0

Fluarix ------- rozszczepione wiriony chlorek sodu, woda do iniekcji, hodowla


szczepionka zawierajce antygeny polisorbat 80, wodorofosforan na zarodkach
przeciwko wirusw grypy: sodu, dwuwodorofosforan potasu, kurzych
grypie A/New Caledonia 15 g HA chlorek potasu, magnezu
A/Moscow 15 g HA octoxynol 9, wodorobursztynian
B/Hong Kong 15 g HA alfa-tokoferolu
Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

HBVaxPRO MSD HbsAg 40 g amorficzny chlorek sodu,


szczepionka hydroksyfosfo- boran sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwa
wzw B glinu

HBVaxPRO ------- HbsAg 10 g amorficzny boran sodu,


szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwa
wzw B glinu

HBVaxPRO --------- HbsAg 5 g amorficzny boran sodu,


szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwa
wzw B glinu

klinika
M-M-R II ------- wirus odry 1 000 TCID50 hydrolizat neomycyna wirus odry
szczepionka wirus winki 20 000 elatyny, i winki
przeciwko wirus ryczki 1 000 sorbitol hodowany
odrze, wince, na zarodkach
ryczce kurzych

MUMPSVAX -------- wirus winki 20 000 TCID50 hydrolizat neomycyna hodowla


szczepionka elatyny, na zarodkach
przeciwko sorbitol kurzych
wince

PedvaxHIB --------- PRP 7,5 mg wodorotlenek boran sodu,


szczepionka glinu chlorek sodu
przeciwko
Hib

PNEUMOVAX ------- po 25 g wielocukru fenol chlorek sodu,


szczepionka otoczkowego kadego z 23 woda do wstrzyka
przeciwko serotypw Streptococcus
Streptococcus pneumoniae/0,5 ml
przewodnik lekarza

pneumoniae

PROCOMVAX ------- PRP 7,5 mg wodorotlenek boran sodu,


szczepionka HbsAg 5 g glinu chlorek sodu
przeciwko
99

Hib, wzw B

VAQTA50 antygen wirusa WZWA 50 U amorficzny boran sodu,


szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan glinu woda do wstrzykiwa
wzw A
100 przewodnik lekarza

Tab. 1. cd.

Szczepionka Producent Antygen Konserwant Adjuwant Stabilizator Antybiotyk Inne Jajo kurze

VAQTA25 ------- antygen wirusa WZWA 25 U amorficzny boran sodu,


szczepionka hydroksyfosfo- chlorek sodu,
przeciwko ranosiarczan woda do wstrzykiwa
wzw A glinu

DTaP SSI DT 30 j.m. wodorotlenek chlorek sodu,


szczepionka TT 40 j.m. glinu wodorotlenek sodu,
przeciwko TP =40 g woda do iniekcji,
bonicy, tcowi, formaldehyd
krztucowi

klinika
DTaP-IPV ------- DT 30 j.m. wodorotlenek neomycyna dwuwodorofosforan sodu,
szczepionka TT 40 j.m. glinu fenolosulfofaleina,
przeciwko TP 40 g medium 199 formaldehyd
bonicy, tcowi, inaktywowany wirus polio typ
krztucowi, polio 1=40 j antygenu D inaktywowany
wirus polio typ 2 =8 j antygenu D
inaktywowany wirus polio typ
3=32 j antygenu D

HibTITER Wyeth oligosacharyd otoczkowy chlorek sodu,


szczepionka Lederle Hib 10 g woda do wstrzykiwa
przeciwko Pharma
Hib GmbH

Meningitec ------- oligosacharyd meningokokw fosforan glinu chlorek sodu


szczepionka C=10 g woda do wstrzykiwa
przeciwko
Meningokokom
typ C

Prevnar ------- polisacharydy pneumokokowe fosforan glinu chlorek sodu,


szczepionka serotypw: 4, 6B, 9V, 14, 18C, woda do wstrzykiwa
przeciwko 19F, 23F
Hib
klinika

Pimiennictwo 22. Mendel: Principles and Practice of Infectious Diseases, 5th ed.,
Copyright 2000 Churchill Livingstone, Inc.
1. Crockett RE, Lockey RF. Vaccine hypersensitivity. Immunol 23. Thoelen S, DeClercq N, Tormeporth N, et al. A prophylac-
Allergy Clin North Am 2001; 21 (4): 7007-743. tic hepatitis B vaccine with a novel adjuvant system. Vaccine
2. AAP 2000 Red Book: Report of the Committee on Infectious 2001; 19: 2400-3.
Disease, 25th ed., Copyright 2000. 24. Podda A.: the adjuwvanted influenza vaccines novel adjuvants:
3. Md Plotkin. Vaccines. 3rd ed., Copyright 1999; W. B. Saun- experience with the MF59-adjuvanted vaccine. Vaccine 2001;
ders Company.
19: 2673-80.
4. Contani A, Serra A, Arese G, et al. Allergic reactions to
MMR vaccines in agg- and non agg-sensitive children: A conti-
Sownik skrtw i terminw
nuing controversy. Pediatric Asthma Allergy Immunol 1995;
DT toksoid boniczy
9: 7-14.
TT toksoid tcowy
5. Kelso JM, Jones RT, Yungingingen IW. Anaphylaxis to me-
TP toksoid krztucowy
asles, mumps and rubella vaccine mediated by IgE to gelatin. Al-
PT toksyna krztucowa
lergy Clin Immunol 1993; 91: 867-72.
PRN pertaktyna
6. Sakaguchi M, Nakayama T, Inonye S. IgE antibody to gela-
FHA fitohemaglutyninia
tin in children with immediete-type reactions to measles and
HBsAg antygen wirusa hepatitis
mumps vaccines. J Allergy Clin Immunol 1995; 96: 563-5.
PRP fosforan polirybozytorybitolu (powierzchniowy
7. Taniguchi K, Fujisawo T, Ihara T, et al. Gelatin-induced T-
antygen Hib)
cell activation in children with nonanaphylactic-type reactions to
DTPw bonica, tec, acelularny krztusiec
vaccines containing gelatin. J Allergy Clin Immunol 1998;
DTPa bonica, tec, acelularny krztusiec
102: 1028-32.
toksoid odzjadliwiona toksyna
8. Anderson MC, Baer H, Frazier SJ, Quinnan IV. The role of
specific IgE and beta-propiolactone in reactions resulting from bo-
oster doses of human diploid cell rabies vaccine. J Allergy Clin dr n. med. Maria Mroziska
Immunol 1987; 80: 861-8. ordynator Oddziau Pediatrycznego
9. Chen RT, DeStefano F, Pless R, et al. Challenges and Con- Szpitala Zachodniego
troversies in Immunization Safety. Infect Dis Clin North Am w Grodzisku Mazowieckim
2001; 15 (1): 21-39.
10. Guidance for Industry for the Evaluation of Combination prof. dr hab. med. Ewa Bernatowska
Vaccines for Preventable Diseases: Production, testing and Cli- kierownik Kliniki Immunologii
nical Studies. Washington, DC, U. S. Department of Health Instytutu Pediatrii Centrum Zdrowia Dziecka
and Human Services, Food and Drug Administration, Cen- w Warszawie
ter for Biologics Evaluation and Research 1997; pp. 1-4.
11. Pac M, Bernatowska E, Gut W i wsp. Efektywno i bezpie- mgr Ewa Mik
czestwo szczepionki Tetracoq. Przegld Pediatryczny 2002; kierownik Pracowni Mikrobiologii
Szpitala Zachodniego
30, 4: 288-91.
w Grodzisku Mazowieckim
12. Barbour EK. Evaluation of 12 stabilizers in a developed attenu-
ated Salmonella Enteritidis vaccine. Vaccine 2002; 20 (17-18):
2249-53.
13. Gradon J, Lutwick L. Maintaining and enhancing vaccine
immunogenicity. Infect Dis Clin North Am 1999; 13 (1):
39-60.
14. Pharmaceutical products [draft proposal] pharmaceutical
Research and manufacturers of America Bovine Spongi-
form Encephalopathy Committee, May 21, 1997.
15. Centers for Disease Control and Prevention: General re-
commendations on immunization. Recommendations of the
Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)
MMWR 43 (RR-01): 1-38, 1994.
16. Halsey Neal A. The science of evaluation of adverse events asso-
ciated with vaccination. Seminars in Pediatric Infectious Di-
seases. July 2002; 13 (3): 205-16.
17. Clements CJ, Griffiths E. The global impact of vaccines con-
taining aluminium adjuvants. Vaccine 2002; 20: S24-S33.
18. OHagan DT, MAc Kichan ML, Singh M. Biomolecular
Engineering 2001; 18: 69-85.
19. Hunter RL. Overview of vaccine adjuvants: present and futu-
re. Vaccine 2002; 20: S7-S12.
20. Cherin P, Authier FJ, Gherard RK, et al. Gallium-67 scin-
tigraphy in macrophagic myofasciitis. Arthritis Rheum 2000;
43 (7): 1520-6.
21. Gherardi RK, et al. Macrophagic myofasciitis: an emerging en-
tity. Lancet 1998; 352 (9125): 347-52.

przewodnik lekarza 101

You might also like