Najnowsze wydanie
Marzena Olszewska
Katedra Łąkarstwa i Urządzania Terenów Zielonych
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Lucerna (Medicago L.) jest rośliną należącą do rodziny bobowatych (Fabaceae). Pochodzi z południowo-zachodniej Azji (dawna Persja). Starożytni Medowie uprawiali lucernę w celu pozyskania siana dla koni bojowych. Obecnie ze względu na ekspansywność oraz dużą zdolność adaptacyjną, swoim zasięgiem obejmuje niemal wszystkie kontynenty. Do Polski lucerna trafiła na przełomie XV i XVI w., a jej uprawę na większą skalę rozpoczęto w latach 60-tych XX wieku. W światowej produkcji pasz jest gatunkiem zajmującym jedną z czołowych pozycji.
W ostatnich latach, również w Polsce obserwuje się stopniowy wzrost zainteresowania uprawą lucerny. Rodzaj Medicago L. jest reprezentowany przez wiele gatunków, ale największe znaczenie gospodarcze mają lucerna siewna (Medicago sativa L.) oraz lucerna mieszańcowa (Medicago media Pers.). W doborze odmian lucerny siewnej jest obecnie 17 odmian zagranicznych, pochodzących z Niemiec, Francji, Holandii, Danii i Stanów Zjednoczonych oraz 1 odmiana polska (Ulstar). Lucerna mieszańcowa jest natomiast reprezentowana przez 2 odmiany polskiej hodowli (Kometa, Radius). Z badań COBORU wynika, że odmiany zagraniczne plonują w naszych warunkach podobnie jak krajowe, ale są bardziej odporne na choroby uwiądu, w tym najgroźniejszą chorobę grzybową lucerny – wertycyliozę. Różnią się one między sobą rytmem wzrostu oraz wydajnością biomasy i jej rozkładem w sezonie wegetacyjnym. Polskie odmiany są wyrównane pod względem reakcji na częstotliwość koszenia oraz tempo odrastania, odznaczają się też wysoką zimotrwałością.
Wymagania klimatyczno-glebowe lucerny są dosyć wysokie, ale uwzględniając jej podstawowe potrzeby siedliskowe, można ją uprawiać na paszę na obszarze całego kraju. Lucerna jest rośliną ciepło i światłolubną. Najwyższą wydajność biomasy uzyskuje się w rejonach ciepłych, o długim okresie wegetacji (Wielkopolska, Ziemia Lubuska, Dolny Śląsk, Małopolska i Lubelszczyzna). Niska temperatura i krótki dzień hamują jej wzrost i rozwój. Najlepsze pod uprawę lucerny są gleby szybko nagrzewające się, przewiewne i przepuszczalne, o pH w zakresie 6,0-7,4. Poziom wody gruntowej nie powinien być wyższy niż 1,5 m. Gleby podmokłe, bardzo zwięzłe i kwaśne ograniczają rozwój systemu korzeniowego oraz niekorzystnie wpływają na jego symbiozę z bakteriami brodawkowymi wiążącymi azot atmosferyczny. Wysokie plonowanie oraz duże ilości wody zużywane na wyprodukowanie 1kg suchej masy (współczynnik transpiracji 600-900) sprawiają, że lucerna wykazuje duże zapotrzebowanie na wodę. Jednakże, dzięki głębokiemu systemowi korzeniowemu posiada większą zdolność pobierania wody z głębszych warstw gleby niż inne rośliny, tym samym lepiej znosi suszę.
Dostęp do wszystkich artykułów archiwalnych znajdujących się na naszym portalu jest możliwy po wykupieniu prenumeraty czasopisma.
