Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu
421 z dnia 05.12.1963
kościół parafialny
Ilustracja
Kościół w Wełtyniu (elewacja południowa)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wełtyń

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu

Wezwanie

Matki Boskiej Różańcowej

Położenie na mapie gminy Gryfino
Mapa konturowa gminy Gryfino, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu”
Ziemia53°15′27″N 14°34′37″E/53,257500 14,576944

Kościół Matki Boskiej Różańcowej w Wełtyniu – kamienno-ceglany kościół z zachowanymi szesnastowiecznymi polichromiami pokrywającymi prawie całe wnętrze świątyni.

Pierwszy kościół w Wełtyniu powstał w XIII w.[1] Patronat nad nim sprawował kościół Mariacki w Szczecinie[2]. Obecna świątynia pochodzi z drugiej połowy XV w.[1] Wieża i zakrystia zostały zbudowane kilkadziesiąt lat później. Kościół był przebudowywany w 1690 i 1784[1]. Kościół jest orientowany, składa się z prostokątnej nawy, zakończonej od wschodu trójbocznym prezbiterium, dobudowanej do ściany północnej niewielkiej zakrystii oraz znajdującej się przy zachodnim szczycie nawy wieży.

Kościół zbudowany jest z nieobrobionych kamieni o różnej wielkości, osadzonych w murze w sposób chaotyczny (kamienie nie tworzą dających się wyróżnić warstw). Naroża wieży, ościeża okien oraz wyższe partie prezbiterium wykonane zostały z cegły. Z zewnątrz kościół nie jest otynkowany, co umożliwia dostrzeżenie licznych zamurowanych otworów okiennych. Na północnej elewacji wieży zachowała się słabo czytelna, drewniana tarcza zegarowa.

W murze otaczającym teren dawnego przykościelnego cmentarza zachowała się kamienna bramka cmentarna z XV w.

Wyposażenie[edytuj | edytuj kod]

We wnętrzu znajduje się barokowy ołtarz i ambona z XVIII w.[1] Z pierwszej połowy XVI w. pochodzi natomiast najwartościowszy element wystroju wnętrza - gotycko-renesansowe polichromie ścienne[1][2]. Są one obecnie dość trudne do odczytania ze względu na wyblakłe barwy, zatarte kontury rysunku oraz zniszczenia powstałe podczas przebudów kościoła (zwłaszcza przeróbek otworów okiennych).

Gotycko-renesansowe polichromie powstały najprawdopodobniej w latach 1520-34 - tuż przed wprowadzeniem reformacji. Zauważyć w nich można zarówno cechy gotyckie (np. podział na kwatery, sztywne schematy przedstawiania postaci), jak i renesansowe (np. umiejętne operowanie światłocieniem). Malowidła zostały w XVII w. przykryte tynkiem (nie były w pełni zgodne z teologią protestancką). Odsłonięto je ponownie w 1961.

Polichromie przedstawiają historię Zbawienia poczynając od stworzenia Ewy, poprzez sceny Pasyjne do sceny Sądu Ostatecznego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Józef Pilch, Stanisław Kowalski: Leksykon zabytków architektury Pomorza Zachodniego i ziemi lubuskiej, Wydawnictwo Arkady sp. z o.o., Warszawa 2012 ISBN 978-83-213-4730-1
  2. a b Roman Kostynowicz: Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. T. I. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum", 2000. ISBN 83-7041-202-5. OCLC 77513490.