TEOLOGIA NEGATYWNA, apofatyczna, [gr. άπóφασις 'przeczenie, negacja'] - metoda i doktryna teologiczno-filozofi z a doty zą a atury Boga i sposobu jego poznania, wywodzą a się z hellenistycznego judaizmu, metafizyki śred iego platonizmu oraz poglądów gnostycznych, stosowa a w hrześ ijaństwie przez pozostają y h pod wpływe neoplatonizmu teologów. Pierwszy wyrażał transcendencję i ieosiągal ość Boga, podkreślają du hową i iestworzo ą aturę Boga św. Paweł, Kle e s Aleksa dryjski , jego ieopisywal ość, ie azywal ość i iepoz awal ość Filo Aleksa dryjski . Tra s e de ję akcentowali też Albinus i Maksy ędą z Tyre. Bóg przekra za wszelkie defi i je i ogra i ze ia, ez po zątku, niezniszczalnym, niedotykalnym, niewidzialnym i Gnostycyzm zerpią z iewyrażal y . yśli judaisty z ej i plato iz u radykalizował iepoz awal ość Boga uj ują Go jako iepoj owal ego, ez istoty i ostate z ie iez a ego. Teologia negatywna związa a jest z via negativa, jako jednym z trzech uzupeł iają y h się sposo ów osiągania poznania Boga. Droga negacji uzupeł ia a jest przez a alogię oraz drogę wywyższa ia. Nie ależy ałkowi ie utożsa iać t. n. z drogą ega ji, po ieważ pierwsza a harakter teorii ustalają ej, w jaki sposó orze ze ia od oszą się do Boga w wiedzy teologicznej, natomiast druga bywa rozu ia a jako du howy sposó jednoczenia yśle ia i ży ia tak, a y osiąg ąć u ię z Bogiem. To ostatnie rozumienie występuje u Ploty a, Kle e sa i Pseudo-Dionizego Areopagity. Tak pojęta, droga egatyw a prowadzi do mistyki, jako ostate z ie iewyrażal ego sposo u poz a ia i zjed o ze ia się z Bogie , o yło praktykowa e i ada e przez teologów ws hod iego i za hod iego hrześ ijaństwa, jak Oryge es, Bazyli Wielki, Grzegorz z Nyssy, Grzegorz Teolog, Maksy Wyz aw a, Ja Da as eński, Grzegorz Pal as, To asz z Akwi u. Teologia prze zą a ie oże występować w oderwa iu od teologii pozytyw ej i a odwrót, o prowadziło y do sprze z oś i, o se su, idolatrii i irra jo al oś i. Dlatego przeciwstawiane. Niekiedy przyj uje się, że o działa iu Boga egatyw a, zawsze jed ak w ie powi y o e yć so ie ówi t. pozytywna, a o istocie yśl zasady św. To asza z Akwi u, że o Bogu pró z tego, że jest, wiemy tylko to, czym nie jest. Ten ostatni łą zył w swojej se ioty e teologi z ej t. n. z pozytyw ą podkreślają prymat, ad poję ie , prawdziwego sądu o Bogu, pły ą ego z wiary i rozumowania oraz rozróż iają w analogicznym orzekaniu o Bogu to, co orzekane oraz iez a y a sposó , w jaki realizuje się to w Bogu. Fundamentalnym jest tu uznanie tra s e de ji Boga, który daje się poz ać jako przy zy a świata teiz . Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne: imiona boskie; teologia mistyczna; listy przeł. Maria Dzielska, Kraków 1997. Rocca, Gregory, A alogy as judge e t a d faith i God’s incomprehensibility, The Catholic University of America: Washington 1989. Łłoski, Włodzi ierz, Teologia istycz a Kościoła wschod iego, przeł. Maria Sz zaniecka, Warszawa 1989. Davies, Oliver, and Denys Turner, eds. Silence and the Word: Negative Theology and Incarnation. New York, 2002.