Ujawniamy "taśmy Dubienieckiego". Prokurator "nie chce zepsuć sobie kariery". Śledczy odpowiadają

Marcin Dubieniecki jest znanym trójmiejskim i warszawskim adwokatem, a prywatnie byłym zięciem Lecha i Marii Kaczyńskich. Został zatrzymany 23 sierpnia 2015 r. i spędził w areszcie 14 miesięcy. Postawiono mu zarzuty kierowania zorganizowaną grupą przestępczą, wyłudzenia i prania brudnych pieniędzy. To jedna z najgłośniejszych spraw ostatnich lat. Wstrząsnęła końcówką kampanii parlamentarnej 2015 r. 29 grudnia, czyli ostatniego roboczego dnia minionego roku, wysłano do sądu akt oskarżenia przeciwko Dubienieckiemu i ośmiu innym osobom.

Prokuratura Regionalna w Krakowie uznaje, że Dubieniecki wraz z Wiktorem D. byli "mózgami" grupy, która wyłudziła z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych 14,5 mln zł. Dubienieckiemu grozi do 10 lat więzienia.

Oskarżony od początku nie przyznaje się do winy.

"Taśmy Dubienieckiego"

Ujawniane nagranie zostało wykonane 3 lipca 2017 r. (w rozmowie z nami taką datę wskazał Dubieniecki). Wedle naszej wiedzy taśm zarejestrowanych w Prokuraturze Regionalnej w Krakowie podczas rozmów Dubienieckiego z Sosnowskim jest więcej.

Sosnowski potwierdza, że wielokrotnie spotykał się z głównym oskarżonym i jego pełnomocnikiem. Jak wynika z informacji udzielonej nam przez Prokuraturę Regionalną w Krakowie, Sosnowski "sam nigdy nie rejestrował czynności poprzez nagrania i nie miał świadomości możliwości nagrywania jego rozmów przez adwokata lub jego klienta".

Dubieniecki w rozmowie z Gazeta.pl:

Nagrania spotkań wykonywałem dla utrwalenia wiedzy o tym, że decyzje co do środków zapobiegawczych nie są podejmowane na podstawie i w granicach prawa, ale ze względów pozamerytorycznych i politycznych.

I dodaje: - Z prokuratorem Markiem Sosnowskim spotkałem się na pewno ok. 10 razy i za każdym razem zapewniał mnie w swoich rozmowach, że areszt w tej sprawie był niepotrzebny i zdecydowanie za długi.

Taśma i trzech rozmówców

Zwracamy uwagę, że w pliku, którym dysponujemy, można wskazać kilka cięć. Jednak wszystkie fragmenty pochodzą z jednego, długiego nagrania. Sami zdecydowaliśmy się wygłuszyć jeden fragment - ujawniono w nim bowiem dane o charakterze prywatnym.

Jak wynika z nagrania, Dubieniecki i jego pełnomocnik Łukasz Rumszek starali się wymóc na prokuraturze zdjęcie z oskarżonego zakazu wyjeżdżania z kraju. To obostrzenie doskwiera mu najbardziej. Na nagraniu prok. Sosnowski mówi, że w jego ocenie nie ma powodu, by dalej utrzymywać zakaz, ale ponieważ śledczy "nie chce zepsuć sobie kariery", to "nie wychyli się" i nie będzie dążył do zmiany obowiązującej wówczas decyzji. Jak podkreśla parę razy Sosnowski, prokuratura jest strukturą hierarchiczną, więc jest on zobowiązany wypełniać polecenia swoich przełożonych. Powołuje się więc na decyzje szefa Prokuratury Regionalnej w Krakowie Marka Woźniaka.

Rozmowa dotyczy nie tylko zakazu opuszczania terytorium Polski połączonego z odebraniem paszportu, ale marginalnie też innych środków zapobiegawczych nałożonych na Dubienieckiego: oprócz aresztu, z którego oskarżony wyszedł w październiku 2016 r., śledczy stosują wobec niego - do dziś - również poręczenie w wysokości 3 mln zł i policyjny dozór.

Na nagraniu słychać trzy osoby. Są to: Marcin Dubieniecki, Łukasz Rumszek (pełnomocnik Dubienieckiego) i Marek Sosnowski (prokurator pełniący obowiązki Naczelnika Wydziału I do Spraw Przestępczości Gospodarczej Prokuratury Regionalnej w Krakowie, szef zespołu śledczych powołanego do tej sprawy przez prokuratora krajowego Bogdana Święczkowskiego).

Rozmowa toczy się w następujący sposób:

Prokurator Marek Sosnowski: - Stanowisko przełożonych nie uległo zmianie.

Łukasz Rumszek: - Panie prokuratorze, no nie da się z tym nic zrobić? Jest sytuacja taka...

Sosnowski: - Nic się nie da w tym momencie. Nic nie dam z tym zrobić. Ja się nie podłożę. Wbrew stanowisku prokuratora nie wydam żadnej decyzji.

Marcin Dubieniecki: - Nie, panie prokuratorze. Ja tylko chciałem przyjechać i się dowiedzieć, ale dlaczego takie stanowisko jest, pan powie? No przecież sam pan dobrze wie, że nie ma żadnych podstaw do tego, żeby ten areszt stosować. Żeby ten środek...

Rumszek: - Panie prokuratorze, dobra, inaczej. Nie rozmawialibyśmy tylko o zakazie. No raz w życiu dzieci jadą na wakacje, tak?

Dubieniecki: - Dozór zostaje. Dwa lata córki mojej, nie byłem na wakacjach.

(...) [fragment wygłuszyliśmy ze względu na pojawienie się danych o charakterze prywatnym]

Dubieniecki: - Panie prokuratorze, przecież ja wszystko uzgodniłem z panem kilkakrotnie. Przełożyłem te bilety z pierwszego na siódmego. (chodzi o wyjazd wakacyjny z dziećmi - red.).

Sosnowski: - Prokuratura jest na zasadzie hierarchicznego podporządkowania, więc...

Dubieniecki: - Ja to wiem. Tylko kto taką decyzję wydaje, że nie? Pan mi powie kto, to ja pójdę do tej osoby. Do kogo ja mam iść?

Sosnowski: - Raz, że pana nie przyjmie. Decyzja została podjęta przez samego prokuratora regionalnego.

Dubieniecki: - Czyli przez pana Marka Woźniaka.

Sosnowski: - Tak.

Dubieniecki: - No dobrze, ale dlaczego? Czym on ją argumentuje? Przecież to pan tak naprawdę jest kierownikiem zespołu i pan najlepiej wie, co się w tym śledztwie dzieje i czy to jest zasadny środek czy niezasadny?

Sosnowski: - Moje stanowisko znają państwo.

Rumszek: - Panie prokuratorze, to jest gorsza sytuacja niż areszt tak naprawdę.

Sosnowski: - Panowie, moje stanowisko znacie. Ja jestem związany stanowiskiem swojego przełożonego.

Dubieniecki: - Ja wiem, ale pan osobiście jest za tym, żeby ten środek uchylić. Pan jako pan.

Sosnowski: - Ja, że tak powiem, uważam, że przesłanki do stosowania na tym etapie nie są już - że tak... - nie są aktualne.

Dubieniecki: - Ogólnie, nie są aktualne, po prostu.

[Cięcie nagrania]

Dubieniecki: - Dobrze, ale czy pan prokurator Woźniak mówi, kiedy realnie ten paszport może oddać?

Sosnowski: - Przyjdzie pomoc prawna z Cypru (w toku śledztwa prokuratura otrzymała blisko 1,2 tys. dokumentów z Cypru - red.).

Dubieniecki: - No przyjdzie, załóżmy, za dwa tygodnie.

Sosnowski: - Będziemy dysponować już kompletnym materiałem dowodowym. W momencie, kiedy przyjdzie pomoc prawna z Cypru, będziemy wyznaczać już definitywne końcowe zaznajomienie (już się odbyło - red.).

[Cięcie nagrania]

Rumszek: - To, co ogłaszał prokurator Kosmaty (Piotr Kosmaty - były rzecznik prasowy Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie, z której powstała później Prokuratura Regionalna - red.) w kontekście pana Dubienieckiego publicznie w ramach tych brifingów, konferencji prasowych i innych rzeczy, byłoby niczym, gdyby dziś pan Dubieniecki wyjechał i nie wrócił do Polski.

Dubieniecki: - Ale panie prokuratorze, czy pan uważa, że ja nie mógłbym z tego kraju wyjechać? Przecież 100 tys. dolarów kosztuje obywatelstwo innego kraju. Republiki Dominiki na przykład - kosztuje 100 tys. dolarów, otwarty paszport na całą Unię Europejską i na 160 krajów w świecie. 100 tys. dolarów kosztuje.

Rumszek: - Ale pan Dubieniecki nie wraca, jest winny i pan prokurator ma samograja (niewyraźnie)...

Dubieniecki: - Przecież ja ten paszport mogę sobie kupić pojutrze, tak? I będę miał paszport i pojadę, gdzie chcę w świat. Pojadę samochodem do Berlina, wsiądę w samolot w Berlinie i wylecę, gdzie chcę w świat. Przecież pan ma tego świadomość.

Rumszek: (niewyraźnie)

Sosnowski: - Ja mam tego świadomość.

Dubieniecki: - Przecież pan jest inteligentną osobą.

Sosnowski: - Mam tego świadomość, panowie, ale tak, jak mówię, przedstawiłem wam...

Dubieniecki: - Dobrze, to zadam panu inne pytanie. Jeżeli bym wyjechał na dowodzie (osobistym - red.), teraz w ramach Unii pojadę sobie do Chorwacji przykładowo. I wy się o tym dowiecie, że pojechałem do Chorwacji. I wrócę z tej Chorwacji, to co wy zrobicie?

Sosnowski: - Jeżeli pan wyjedzie do Chorwacji.

Dubieniecki: - I wrócę z tej Chorwacji po tygodniu.

Sosnowski: - Po tygodniu. My się dowiemy. Powiem tak: wniesiemy o przepadek kwoty poręczenia, której sąd nie zasądzi, bo pan wrócił, czyli...

Dubieniecki: - ...ale wniesiecie o przepadek, tak?

Sosnowski: - Wniesiemy o przepadek.

Dubieniecki: - 3 milionów. Tak?

Sosnowski: - 3 milionów. Wniesiemy o przepadek.

Dubieniecki: - I sąd nie zasądzi.

Sosnowski: - Z doświadczenia wiem, że nie, bo pan wrócił.

Dubieniecki: - No.

Sosnowski: - Bo w tym wypadku nie ma podstaw do aresztu, bo najpierw trzeba dopełnić te pozostałe, inne związane z tym testy.

Dubieniecki: - No a jak wyjadę i wrócę, to nie jest podstawa do tego, żeby uchylić ten zakaz opuszczania kraju, bo nie uciekam?

Sosnowski: - Sam pan sobie da odpowiedź.

[Cięcie nagrania]

Sosnowski: - Ja mam określony pogląd w tej sprawie. To jest mój pogląd, który wyartykułowałem kilka razy wobec moich przełożonych. Prokuratura jest na zasadzie hierarchicznego podporządkowania. Mam czytelne stanowisko moich przełożonych, więc ja się nie wychylę. Nie chcę, że tak powiem, zepsuć sobie kariery. Nie chcę sobie, że tak powiem, no spowodować to, że przestałbym być naczelnikiem. To tyle. To jest w tym zakresie moje stanowisko.

Sporny zakaz opuszczania kraju

Na nagraniu prokurator Sosnowski mówi, że przesłanki do zakazu opuszczania kraju są już jego zdaniem nieaktualne. Jednak w odpowiedzi (z 28 listopada 2017 r.) udzielonej nam przez Prokuraturę Regionalną w Krakowie jej rzecznik Włodzimierz Krzywicki stwierdził, że "przesłanki stosowania wobec podejrzanego środków zapobiegawczych w postaci poręczenia majątkowego, dozoru Policji i zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu, są na bieżąco kontrolowane zgodnie z dyspozycją art. 253 §1 kpk i do chwili obecnej pozostają aktualne".

Chodzi nie tylko o "duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego wszystkich zarzuconych mu przestępstw" oraz "surową karę grożącą zwłaszcza temu podejrzanemu". Rzecznik podkreślił też ryzyko "bezprawnego utrudniania (...) postępowania karnego i ucieczki".

Dubieniecki: stałem się zakładnikiem polityki

Marcin Dubieniecki mówi o tej taśmie tak: - To nagranie dowodzi tego, że w tej sprawie organ prokuratorski nie kieruje się żadnymi merytorycznymi przesłankami, a jedynie przesłankami natury nieznanej procedurze karnej. Mówiąc wprost: stałem się zakładnikiem polityki i określonych awansów prokuratorów.

Według Dubienieckigo stał się on ofiarą "rozgrywek na samej górze prokuratury":

Dla mnie ta cała sprawa jest wydmuszką ze strony urzędu prokuratorskiego. Prokuratura nigdy nie była w stanie odpowiedzieć na pytanie, jaką korzyść w związku z przedstawionymi zarzutami odniósł Marcin Dubieniecki. Wielokrotnie o to publicznie apelowałem i jak widać do dziś pozostało to bez odzewu. Dziś po wniesieniu aktu oskarżenia mogę powiedzieć otwarcie, że nie odniosłem żadnej korzyści. Kierunek przepływu środków pieniężnych potwierdzają wszystkie dowody, w szczególności opinia biegłych.

Dubieniecki i jego pełnomocnik szukali już wsparcia wśród polityków - w tym u Jarosława Kaczyńskiego. Obrońca oskarżonego Łukasz Rumszek wysłał do prezesa PiS pismo z pytaniami o śledztwo: w tym o powody zakazu opuszczania kraju przez Dubienieckiego. Kaczyński przesłał to pismo dalej do Zbigniewa Ziobry, a trafiło ono potem do prokuratora krajowego Bogdana Święczkowskiego.

Sprawa ta znajduje się pod nadzorem Prokuratury Krajowej. Zwierzchni nadzór prokuratora krajowego nad tym śledztwem został wdrożony 5 maja 2016 r. Powód: szczególna waga i zawiły charakter postępowania.

Sam Bogdan Święczkowski, czyli jeden z najbliższych współpracowników ministra Zbigniewa Ziobry, 4 października 2016 r. powołał w Prokuraturze Regionalnej w Krakowie zespół śledczych do prowadzenia sprawy Dubienieckiego. Zespołowi przewodzi prok. Marek Sosnowski.

Prokuratura: nagranie bezprawne

Prokuratura wie już o sprawie taśm. Prok. Marek Sosnowski nie chciał osobiście komentować faktu istnienia nagrań i ich treści.

Zbigniew Gabryś, Naczelnik Wydziału III Organizacyjno-Sądowego Prokuratury Regionalnej w Krakowie: 

Rozmowa prokuratora z pełnomocnikiem co do zasady nie powinna być nagrywana, gdyż może dotyczyć także, choćby hipotetycznie, tajemnicy obrończej. (...) Niezależnie od tego każda tego typu rozmowa jest rozmową urzędową i jako taka korzysta z prawnokarnej ochrony w wypadku opublikowania jej treści

Jak podkreśla prok. Zbigniew Gabryś "rejestracja takiej rozmowy (bez wiedzy rozmówcy) jest bezprawna i może rodzić odpowiedzialność karną z art. 267 § 3 kodeksu karnego (vide wyrok w głośnej sprawie nagrań w restauracji Sowa i przyjaciele), choć tam nagrania dotyczyły tylko rozmów prywatnych".

Prok. Gabrysiowi chodzi o wyrok z grudnia 2017 r. W aferze taśmowej na 2,5 roku bezwzględnego więzienia skazany został Marek Falenta. Powód: zlecał podsłuchiwanie polityków i biznesmenów.

Śledczy nie komentują treści taśmy

Prokuratura nie chce się odnosić do treści rozmowy Dubienieckiego, jego pełnomocnika i prok. Sosnowskiego.

- Marek Sosnowski w tej sprawie zachowywał się adekwatnie do przyjętej taktyki śledczej - zapewnia prok. Zbigniew Gabryś. I dodaje, że Marek Sosnowski jako naczelnik, ale także szef zespołu śledczego w swoich decyzjach posiadał pełną suwerenność, a decyzje podejmował osobiście. - Żadnych decyzji nie podejmowali ani Prokurator Regionalny, ani też Prokurator Krajowy czy Prokurator Generalny - podkreśla Zbigniew Gabryś.

Inna osoba zbliżona do śledztwa mówi nieoficjalnie o taśmach jako o "prowokacji" Dubienieckiego wymierzonej w śledczych. Kolejny z naszych rozmówców z kręgu prokuratury sprawę nagrań komentuje tak: - Najlepszą obroną jest atak, czyli zdyskredytowanie przeciwnika, czyli prokuratury.

***

Według prokuratury grupa przestępcza, którą miał kierować Dubieniecki i Wiktor D., w latach 2012-15 prowadziła pozorowaną działalność gospodarczą polegającą na zatrudnianiu osób niewidomych i niedowidzących. Pracodawca otrzymywał dopłaty za ich zatrudnianie z PFRON-u. Według śledczych formalnie zatrudnieni niepełnosprawni mieli pracować jako telemarketerzy, ale de facto nie pracowali, a pracodawca nie egzekwował od nich tego obowiązku. Pieniądze wypłacane z Funduszu miały być z kolei wyprowadzane do firm na Cyprze i Seszelach.

***

Pełne stanowisko przekazane nam przez Prokuraturę Regionalną w Krakowie

Zapytaliśmy prokuraturę o termin złożenia aktu oskarżenia (co 29 grudnia stało się faktem) jak i o treść nagrań, cytując przy tym ich fragmenty. Poniżej publikujemy pełną odpowiedź śledczych ws. taśm.

"Prokurator Marek Sosnowski potwierdził fakt, a nawet fakty, wielokrotnych spotkań z Marcinem Dubienieckim i jego pełnomocnikiem.

Sam nigdy nie rejestrował czynności poprzez nagrania i nie miał świadomości możliwości nagrywania jego rozmów przez adwokata lub jego klienta. Należy tu dodać, że rozmowa prokuratora z pełnomocnikiem co do zasady nie powinna być nagrywana, gdyż może dotyczyć także, choćby hipotetycznie, tajemnicy obrończej. Można sobie wyobrazić bowiem propozycję obrońcy np. zawarcia ugody (dobrowolnego poddania się karze przez klienta za określony czyn, przy zmianie jego kwalifikacji prawnej na łagodniejszą lub przy zagwarantowaniu zmiany określonego środka zapobiegawczego), czym ustałaby np. obawa matactwa. Pełnomocnik taki może propozycje składać pisemnie, ale może także ustnie i to niekoniecznie w obecności swojego klienta. Prokurator zaś może, ale też nie musi ją rozpatrzyć. Niezależnie od tego każda tego typu rozmowa jest rozmową urzędową i jako taka korzysta z prawnokarnej ochrony, w wypadku opublikowania jej treści. Rejestracja takiej rozmowy (bez wiedzy rozmówcy) jest zatem bezprawna i może rodzić odpowiedzialność karną z art.267 § 3 kodeksu karnego (vide wyrok w głośnej sprawie nagrań w restauracji "Sowa i przyjaciele"), choć tam nagrania dotyczyły tylko rozmów prywatnych.

Prokuratura nie będzie odnosić się do przedstawionych treści, ale można jedynie dodać, że Marek Sosnowski w tej sprawie zachowywał się adekwatnie do przyjętej taktyki śledczej.

Prokurator Marek Sosnowski jako Naczelnik, ale także kierownik zespołu śledczego w swoich decyzjach posiadał pełną suwerenność, a decyzje podejmował osobiście. Żadnych decyzji nie podejmowali ani Prokurator Regionalny ani też Prokurator Krajowy czy Prokurator Generalny.

Z powodów o jakich mowa powyżej, fakt nagrywania rozmowy z prokuratorem (jakimkolwiek, ale podczas rozmowy służbowej związanej z konkretnym śledztwem) należy ocenić negatywnie, a jeżeli dokonałby tego zawodowy pełnomocnik, to nastąpiłoby to nawet z naruszeniem nie tylko norm prawa ale też zasad etyki korporacyjnej.

Z poważaniem. Zbigniew Gabryś, Naczelnik Wydziału III Organizacyjno-Sądowego Prokuratury Regionalnej w Krakowie".